Devlet ile toplum arasında her zaman sorun oldu bu ülkede. Toplumun endişelerini, değerlerini, hayallerini, sevinçlerini ve hüzünlerini değil, kendi bekasını önceleyen bir mekanizmaydı Devlet. Adalet ve demokrasi gibi kavramlar dillerden hiç düşürülmese de cumhuriyet tarihinde fiiliyata geçtiklerine çok az şahit olduk. Toplum, kendi önceliklerini devlet sistemine, yani yönetime yansıtmaya çalıştığında ise hep silahı gördü muhatabı olarak. Devlet ise o silahın arasında duran dev bir mekanizmaydı.
Devlet şiddeti yeni şiddet mekanizmalarını doğurdu kendi karşısında. Çeşitli toplum kesimleri tarafından kurulan her cümleyi silahını kullanarak bastıran bir devlet pratiği, militarizmi toplumunda büyük ölçüde içselleştirmesine sebep oldu.
Ülkede yaşayan etnik grupları tektipleştirici ve asimilasyonist uygulamalarla büyük ölçüde sindiren devletin karşısına, onu dinlemeyen ve “kimliğimi sana ezdirmem” diyenlerde çıktı. Şiddetin şiddeti doğurduğu bir atmosfer de son 30 yılda çoğu Kürt halkından olmak üzere yaklaşık 50 bin gencini kaybetti ülke.
Kaybedilen canların ötesinde bir çok sorunun konuşulamadığı, derdi olanın sesini duyuramadığı diğer kimliklerinde sesinin kısıldığı bir dönemdi yaşadığımız. Bir çok konunun üzerini örten şiddet dalgası vesayetçi bürokratik düzenin devamlılığını sağladığı gibi, ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel sermayesinin de heba olmasına sebep oldu.
Kaybedilen bunca şeye rağmen şimdi önümüzde akıp giden ve adına Barış süreci denen bir dönem yaşıyoruz ve son 4 aydır ölen genci yok bu ülkenin. Savaştan yorulan toplumun şimdiye kadar duyulmayan çığlığına, uluslar arası konjenktürel etkilerde dahil olmuş olacak ki siyasetin önünün açıldığı silahların ise en azından şimdilik kullanılmadığı bir dönemi yaşıyoruz.
Savaşan tarafların konuşup müzakere ettikleri böyle bir dönemde geniş toplum kesimleri ise süreci sessizce izliyor. Çerkes diasporası ise kendisini yakından ilgilendiren böyle bir konuda maalesef sessizler kervanındaki yerini almış durumda. Bir çok siyasi tartışmanında süreç ile birlikte gündeme geldiği bu dönemi daha iyi anlamak ve yorumlayabilmek için Guşıps Mayıs ayı dosya konusunu “Çözüm, Barış, Demokrasi” olarak belirledi.
Çözümün muhatapları olan ve Barış masasının iki ucunda oturan Ak Parti ve Kürt siyasi hareketinden etkin isimler ile görüştük.
BDP Diyarbakır milletvekli Altan Tan ile sürecin işleyisini, Başkanlık tartışmalarını konuşurken, kendisine “sonradan gelenler ile buralı olanların” hakları konusunu sormayı da ihmal etmedik.
Ak Parti MKYK (Merkez Karar Yürütme Kurulu) üyesi ve Stratejik Düşünce Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Yasin Aktay’a ise sürecin Ak Parti cephesinden nasıl göründüğünü sorduk. Ak Parti’nin gündeme getirdiği başkanlık önerisi, siyasi dilin Türk- Kürt eksenli söylemi ve Türkiye’de Ulus Devlet paradigması ile ilgili sohbetimizde Prof. Dr. Yasin Aktay tüm açıklığıyla sorularımızı cevapladı.
Dünya’da iç çatışma yaşayan ilk ülke Türkiye olmadığı gibi muhtemelen son ülkede olmayacak. Her ülkenin yaşadığı coğrafya, yaşanan siyasi süreçler ve toplumsal kültür farklı olsa da Dünya’daki barış süreçleri çatışma çözümlerinde herkes için ciddi tecrübeler içeriyor. Bu konuda hazırlanmış detaylı çalışmalardan biri de Vıcenc Fısas’ın “Barış Süreci – El Kitabı” . Oldukça hacimli olan çalışmanın Dünya’da on farklı ülkedeki barış sürecini incelediği kısmını Guşıps okurlarının ilgisine sunuyoruz.
Birikim, yaklaşık 40 yıldır Türkiye’nin meselelerine eğilen konuları entelektüel açıdan ele alan Sosyalist Kültür Dergisi. Ömer Laçiner ise derginin Genel Yayın Yönetmeni ayrıca Türkiye’de Sol deyince ilk akla gelen isimlerden. Birikim Dergisi’nde kendisiyle görüştüğümüz Ömer Laçiner Çözüm sürecini, Başkanlık tartışmalarını ,Demokrasi olmadan Barış olmaz söylemini, Çerkesler’i ve Türkiye’de Sol’un geleceğini Guşıps okurları için değerlendirdi.
Önümüzde akıp giden bir süreç var ve bu süreç belki de Türkiye tarihinin en önemli aşamasına tekabül ediyor. Ancak bu ülkede 149 yıldır yaşayan Çerkesler’in bu tarihi süreçte söyledikleri kısıtlı. Özellikle sivil toplum örgütleri bu konuda oldukça ketumlar. Guşıps olarak sivil toplum örgütlerine süreç hakkında benzer sorular yönelttik ve cevaplarını talep ettik. Jıneps, Kafkas Dernekleri Federasyonu, Kafkasya Forumu, Abhaz Dernekleri Federasyonu, Kafkas Vakfı ve Çerkes Hakları İnisiyatifi’nden temsilciler sorularımıza açık yüreklilikle cevaplar verirken Çerkesya Yurtseverleri şimdilik sorularımızı cevaplamayı uygun görmedi.
Türkiye’nin 30 yıldır gündeminde olan Kürt Sorunu’nun çözümü tartışmalarının ülkede herkesimi ve herkesi ilgilendirdiğinden yola çıkarak bütünlüklü bir dosya hazırlamaya çalıştık bu ay. Barış ve Demokrasi’ye giden yolda Çerkesler’in alacakları tavırda etkili olması dileğiyle.
