Guşıps: 2006 yılından beri Soçi konusunda ciddi bir muhalefet var. Sizde dernek olarak Soçi konusunda muhalif biz çizgi izliyorsunuz. Sizce bu muhalefet yeterince etkili olabildi mi?

Yinal Kozok: Dernek Yönetimi olarak Çerkesler ile ilgili meselelerde kendi siyasi yönelimlerimizi referans almamaya özen gösteriyoruz. Soçi muhalefeti konusunu da bu çerçevede değerlendirdik. Bazı Federasyon yöneticileri ve bağlı olan derneklerin bazı yöneticileri Soçi muhalefetinin arkasında bir takım başka odakların olduğunu düşünüyor. Biz konuyu tarihsel gerçekler ve Çerkeslerin varoluş mücadelesi açısından değerlendirdik. Sorunlara bu çerçeveden bakınca “samimiyet testleri” yapmanıza gerek kalmıyor. Soçi muhalefetini de bu çerçevede değerlendirdik ve Çerkes halkının çıkarına olacağına kanaat getirdik.

Muhalefetin yeterince etkili olabildiği kanaatinde değiliz. Soçi olimpiyatlarına katılmama yönünde irade gösteren bir takım siyasi figürlerin gerekçesi Rusya’daki eşcinsellik karşıtı bir takım yasalar ve bazı çevre örgütlerinin ortaya koyduğu muhalefetti.

Kanımızca Soçi muhalefeti Çerkeslerin kendisi içerisindeki bir muhalefet olarak kaldı ve ulaşması gereken dünya kamuoyunda yeterli algıyı oluşturmadı. Bu bağlamda Kaffed dahil bütün yapıların kendilerini sorgulamaya ihtiyacı olduğu kanaatindeyiz.

Guşıps: Soçi Olimpiyatları açılışında Çerkes Folkloründen öğelerin de bulunması konusunda talepler var. Bu konudaki görüşlerinizi öğrenebilir miyiz?

Yinal Kozok: Folklorik öğelerinin kullanılmasına karşı değiliz. Ancak, Çerkeslerin tarihiyle ilgili birçok gerçek inkar edildikten sonra sadece folklorik öğelerin simgesel olarak kullanılması kandırmacadan ibaret. Çerkesler Rusya Federasyon’unun tarihiyle yüzleşmesini ve kendilerinden özür dilenmesi, çifte vatandaşlık ve dönüş hakkı tanınması gibi birçok hak talebinde bulunuyor ve Soçi Olimpiyatlarında esasen bu nedenlerden karşı çıkıyor. Bu açıdan bakıldığında sadece folklorik öğelerin kullanılmasını kabul etmek kendimizi kandırmak anlamına geliyor.

Guşıps: Soçi Olimpiyatlarına muhalefet eden diaspora kurumları, Kafkasya’daki Çerkeslere zarar vermekle itham ediliyor. Sizin bu konudaki görüşleriniz nedir?

Yinal Kozok: Öncelikle kendilerine verilen zararı tanımlamalarını bekliyoruz. Şayet bir takım hak ihlalleri yaşıyorlarsa bu yine bizim haklı olduğumuzun göstergesi. Kafkasya ve Diasporası ayrılmaz bir bütün. Kafkasya’da yaşanacak hak ihlallerinde yine en büyük desteği Diaspora’nın vereceğinden kimse kuşku duymamalıdır.

Guşıps: Diaspora kurumları özelinde değerlendirmenizi istesek daha etkili bir çalışma için neler yapılabilirdi sizce?

Yinal Kozok: Diasporaki kurumların Soçi olimpiyatlarına muhalefet için işbirliği yapabilmesi halinde daha fazla kamuoyu yaratılabilirdi. Buradaki esas mesele kamuoyu yaratılmasıydı ve yukarıda da belirttiğimiz gibi bu anlamda yeterli etki yaratılamadı.

Guşıps: Geçtiğimiz günlerde DCB başkan ve yöneticilerinin Soçi Olimpiyatlarını destekler açıklamaları yansıdı basına. Hatta muhalif Çerkeslere yönelik ağır ithamlarda vardı bu açıklamalarda. Bu açıklamalara yönelik değerlendirmeniz nedir?

Yinal Kozok: Söz konusu açıklamaların güvenilir bir çevirisine rastlamadık henüz. Kendimiz çevirtene kadar açıklama yapmak doğru olmaz. Ancak DÇB’nin bu tür açıklamalar yapması şaşırtıcı değil.

Guşıps: Soçi Olimpiyatlarına bu kadar az bir zaman kala konuyu gündeme getirmek için neler yapılabilir? Sizin dernek olarak bu konuda çalışmalarınız olacak mı?

Yinal Kozok: Bu aşamadan sonra konuyu gündeme getirmek ve gündemde tutmak için yapılabilecek fazla bir şey yok. Elçilik ve konsolosluk önlerinde planlanan bir takım eylemlere katılım sağlayacağız.

Bu süreçte, Soçi olimpiyatları sırasında gerçekleşebilecek olası terör saldırılarının Çerkesler aleyhine işlememesi için önlemler almaya ihtiyaç var. Bu tür girişimlerle aramızdaki net çizgiyi basın açıklamalarında daha da somutlaştırmak gerekir.

Guşıps:  Soçi Olimpiyatları sebebiyle Rusya’nın Kafkasya’da ciddi bir baskı oluşturduğunu biliyoruz. Olimpiyatlar sonrası Rusya’nın Kafkasya politikası konusunda öngörüleriniz nedir? Nasıl bir süreç bekliyor sizce Kafkasya’yı?

Yinal Kozok: Rusya’nın şimdiye kadar Kafkasya’da yürüttüğü politikaya bakarsak bundan sonrası için Çerkesler açısından iç açıcı bir durumla karşılaşılmayacağını düşünmek kötümser bir yaklaşım olmayacaktır. Özellikle ikibinli yılların başlarından itibaren bütün Rusya’da yükselen bir otoriterleşme ve merkezileşme eğilimi var ve bu durum artarak devam ediyor. Ayrıca, Rusya’nın Güney Rusya olarak adlandırdığı Kafkasya’ya yönelik pek çok girişimleri oldu ve bu girişimler bundan sonra da devam edecek gibi. Rusya’nın Karadeniz’e tek çıkış noktası uğruna Çerkesleri kıyıma uğrattığı bir coğrafya Kafkasya. Dolayısıyla, buradaki etkisini herhangi bir şekilde zaafa uğratacak hiçbir girişime tahammül göstermeyecektir. Ayrıca, Soçi’ye olimpiyatlar uğruna akıttığı milyarlarca doların bir şekilde geri dönüşü olacağını düşünüyorlardır. Bu yüzden bölgeyi ekonomik olarak kalkındırmanın da yollarını arayacaktır. Fakat bölgedeki cumhuriyetleri bu yolla güçlendirmeyi de istemeyeceği açık. Bunun için kıyı şeridine güvenli bir kordon açmak üzere özellikle Adigey Cumhuriyeti üzerinde kimi planlar yapılıyor olabilir. Tabi ki bunları tam olarak bilmek mümkün değil ama tablo genel olarak olumsuz ve önümüzde zorlu bir süreç olduğu açık.

Guşıps:  2014 aynı zamanda Çerkes Soykırımı’nın 150. yıl dönümü. Soykırımı gündeme getirmek adına sizce neler yapılabilir? Bu konuda dernek olarak çalışmalarınız olacak mı?

Yinal Kozok: Dernek olarak bazı paneller ve imza kampanyaları planlıyoruz. Bunun yanı sıra uluslar arası ölçekte ses getirecek bir kısa film yarışması yapmayı planlıyoruz. Detaylarıyla ilgili duyurular yakında sosyal paylaşım sitelerinde yapılmaya başlayacaktır.

Guşıps: Sorularımızı cevapladığınız için çok teşekkür ederiz.