Dosh dergisinin Nalçik muhabiri ve kovpolit.com yazarı Timur Kuashev 1 Ağustos 2014 tarihinde Nalçik yakınlarında ölü bulundu.
Peki kimdi Kuaşhev ve neden öldürüldü?
Rusya’yı ve Kafkasya’yı takip eden herkesin bu soruya kolayca vereceği cevap belli. Mesela Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü Doğu Avrupa ve Orta Asya Masası Başkanı Johann Bihr yaptığı açıklamada; “Kuashev’in ölümü bize bir kez daha, Rusya’ya bağlı bazı Kafkas Cumhuriyetleri’nde bağımsız gazetecilik yapmak için ödenen ağır bedelleri hatırlattı. Kuashev’in aldığı ölüm tehditlerine yetkililer tarafından gerekli reaksiyonun gösterilmemesi olayda ağır bir ihmal olduğu anlamına geliyor. Bu cinayetin faillerini ve azmettiricilerini tespit etmek için gerekirse Kabardey Balkarya dışındada kapsamlı ve adil bir soruşturma yürütülmelidir. Bölgede gazetecilere saldıranların genelde cezasız kalması durumu artık bir an önce son bulmalıdır.” (1)diyor.
Sadece bu açıklama dahi, Rusya’da, hele hele Kafkasya’da bağımsız gazetecilik yapmanın nasıl bir sonucu olacağını göstermesi bakımından önemli. Ancak Kuaşhev’in zaman zaman Türkçe’ye de çevrilen yazılarını incelediğimizde öldürülmesi ve cinayetin örtbas edilmesi için bolca başka nedenle de kaşılaşıyoruz.
Kabardey Balkar özelinde en kritik olaylardan olan 2005 Nalçik Baskını davasındaki İnsan hakları ihlallerini haberleştiriyordu Timur. Kovpolit’te, Dosh dergisinde ve kişisel blog sayfasında baskın sebebiyle başlatılan cadı avı sonucunda içeri atılan gençlerin ailelerinin ve davayı takip eden İnsan Hakları Aktivistlerinin görüşlerini dile getiren Kuashev, Kabardey Balkar’da dindar gençler ile Milliyetçiler arasında oluşma ihtimali olan çatışmalar konusunda da yayınlar yapıyordu. Konuya çatışmadan uzak ve yatıştırıcı yaklaşımı sebebiyle bir çok karanlık “elit”in nasırına bastığını söylemek mümkün.
Rusya’nın Kafkasya’yı elinde tutmak için zaman zaman kaşıdığı, toplumsal çatışma riski taşıyan konulardan birisi de Kabardey ve Balkar halkları arasındaki toprak sorunları. Asıl sorunları görünmez kılmak için kaşınan toprak sorunlarında bir çatışma riski olduğunda “Büyük Abi” rolüyle olaylara müdahil olan Slovikiler iktidarlarını güçlendiriyorlar. 1990’lardan beri ihtiyaç duyulduğunda tedavüle sokulan provakasyonlar esnasında da Kuashev’in takındığı tutum dikkat çekici. Kovpolit’te yayınlanan ve “Anlamsız ayaklanmalara, etnik temizliğe ihtiyacımız yok” (2)adını taşıyan yazısı, Kafkasya’da çok nadir rastlanan akil bir zihnin yazabileceği cinsten. Konuya bu şekilde bir yaklaşım kimleri rahatsız eder, tahmin yürütmek zor değil.
Üstelik Kuashev gerçeğin peşinde olan akil bir gazeteci olmanın çok daha ötesinde “meziyet”lere sahipti.
Çerkes, hem de aktivist.
Yani Rusya’nın Çerkesya’da en irite olduğu figür.
Suriye’li Çerkeslerin sorunları ile ilgilenen, Sloviki baskısına karşı eylemler organize eden, Soçi Olimpiyatları konusunda kalem oynatabilen ve Soçi’de Olimpiyat olmasın diye haykırabilen nadir, cesur insanlardan. Ayrıca da “Sivil”, yani Rusya ve müttefiki yerel elitler için en korkutucu mücadele yöntemini benimsemiş biri. Manipüle edilmesi zor bir mücadelenin “genç” ve“yalnız” kahramanlarından.
Kafkasya başta olmak üzere Kabardey Balkar’daki uyuşturucu ticareti, Sömürge valilerinin yolsuzlukları, devamlı kaşınan toplumsal sorunlar da Kuashev’in görüş açısında olan konulardan.
Kafkasya’da dürüst bir gazeteci, Çerkes Aktivizmini destekleyen bir figür, akil bir zihin ve cesur bir yürek. Evet, Timur Kuashev Kafkasya’da öldürülmeye en müsait kişilerdendi. Defalarca gözaltına alındı, tehdit edildi. Bu tehditleri blog sayfasında bir çok kez açıkladı da. Ancak baskılara karşı direnen tüm cesur yürekli insanların başına geldiği gibi, makus “son” onu da buldu. Evinden kaçırıldı, öldürülerek Nalçik yakınlarında bir yere bırakıldı.
Bu cinayet, yakın zamanda çıkan ve internet üzerinden “radikal” yayın yapanlara yönelik yaptırımları içeren yasa, DÇB’nin jurnal projesi, yolsuzluklar , daha önceki saldırı, tehdit ve cinayetlere kamu otorilerinin yaklaşımı vs. ile birlikte düşünüldüğünde çok farklı anlam ve mesajları olan bir operasyon aslında.
Faili “Meşhur”, yeni, ve maalesef son olacağa benzemeyen bir cinayet…
(1)http://www.gusips.net/news/7371-kabardey-balkarda-gazeteci-cinayeti-timur-kuazhev-olduruldu.html
(2)http://ajanskafkas.com/haber,29987,anlamsiz_ayaklanmalara_etnik_temizlige_ihtiyacimiz.htm
düşenin halinden düşen anlar gibi olmuş:-) şu koca diasporada Timur’un ardından yazı yazanın bir tek siz olmanız çok manidar gerçekten. yazınız çok güzel bence. Timur’u şahsen de tanıyan biri olarak tam isabet bir yazı diyebilirim. (kafkasya’ya dönmüş ama çok şükür dönüşçü olmamış birisiyim:-)