Uluslararası af örgütünün 2015 yılı ve 2016 yılının ilk iki ayına ait insan hakları ihlalleri raporu yayınlandı. Raporda çarpıcı sonuçlar yer aldı.
Rapora göre 122 ülkede insanlara ya işkence yapılıp ya da kötü muamelede bulunulurken, en az 30 ülkede göçmenler tehlikede bulundukları ülkelere zorla geri gönderildi. En az 19 ülkede hükümetler ya da silahlı gruplar tarafından savaş suçu işlendi ya da uluslararası savaş hukuku ihlalleri yaşandı.
Raporda dikkat çekilen ve endişe yaratan bir diğer husus ise hükümetlerin aktivist, hukukçu ya da diğer insan hakları savunucularına yönelik gittikçe artan saldırıları oldu. Uluslararası af örgütü genel sekreteri Salil Shetty’ye göre pek çok hükümet bu insanların toplum içindeki önemli rolünü kabul etmek yerine açıkça kendi ülkelerindeki eleştirileri bastırma yoluna gittiklerini ve yurttaşlarına karşı baskı uygularken kendi yasalarını ihlal etti.
Raporun Türkiye bölümünde; özellikle Haziran 2015 seçimlerinin ardından PKK ve kolluk kuvvetleri arasındaki silahlı çatışmaların da artmasıyla birlikte ülkede insan haklarının durumunun ciddi biçimde kötüye gittiği ifade edildi. Rapora göre basın, hükümet tarafından uygulanan eşi benzeri görülmemiş bir baskıyla karşı karşıya kaldı; çevrimiçi ve çevrimdışı ifade özgürlüğü ciddi şekilde zarar gördü. Barışçıl toplanma özgürlüğü hakkı ihlal edilmeye devam etti. Polisin aşırı güç kullanımı ve gözaltında kötü muamele vakaları artış gösterdi. İnsan hakları ihlallerinde cezasızlık devam etti. Yargının bağımsızlığı daha da sarsıldı. Solcu ve Kürt yanlısı aktivist ve göstericileri hedef alan İŞİD’in ayrı ayrı gerçekleştirdiği intihar saldırıları 139 kişiyi öldürdü. Tahmini 2,5 milyon mülteci ve sığınmacı Türkiye’de barınıyordu, ancak hükümet AB ile bir göç anlaşması üzerine görüşmeler yaparken bireyler giderek daha fazla keyfi gözaltılar ve sınır dışı edilmelerle karşı karşıya kaldı.
Rusya Federasyonu ile ilgili bölümde ise; ülkede ifade özgürlüğü ve barışçıl gösteriler konusunda ciddi kısıtlamalar olduğu ifade edildi. Rapora göre yetkililer basılı ve görsel medyayı baskı altında tutarken, internet üzerindeki kontroller de sıkılaştırıldı. STK’ların, “istenmeyen” organizasyonlar adı altında yeni bir yasayla yabancı fonlara erişimleri engellenirken, “yabancı ajanlar” kanunuyla daha fazla baskı ve tacize maruz bırakıldı. Bilindiği üzere geçtiğimiz yıl Moskova merkezli İnsan Hakları Merkezi’nin Valeri Hatajuko başkanlığındaki Kabardey-Balkar şubesi aynı gerekçeyle kapatılmıştı. Rapordaki ifadelere göre aynı zamanda, devlet politikalarını eleştirdikleri ve muğlâk ulusal güvenlik yasasına göre aşırılıkçı olduğu düşünülen materyalleri kamuya açık olarak gösterdiği ya da bunlara sahip olduğu için tutuklananların sayısında artış oldu. Ayrıca yeni çıkartılan bir yasayla Anayasa Mahkemesine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararlarını reddetme yetkisi verildi. Göçmenler uluslararası korumaya erişim konusunda çeşitli engellerle karşılaştı. Kuzey Kafkasya’da ciddi insan hakları ihlalleri devam ederken bölgede insan hakları ihlallerini rapor eden insan hakları savunucuları baskı gördü.
Raporu okumak için: https://www.amnesty.org/en/latest/research/2016/02/annual-report-201516/