Eski petrol zengini Mihail Hodorkovski hafta sonu yaptığı açıklamada Rusya’yı Avrupa tarzı demokrasiye yönlendirme niyetinde olduğunu dile getirdi.

Hodorkovski vergi kaçakçılığı suçlamasıyla on yıl önce hapse girmiş ve Aralık ayında serbest bırakılmıştı. Serbest kalmasından bu yana sessizliğini koruyan Hodorkovski haftasonunda Avrupalı medya kaynaklarına verdiği söyleşilerde cesur açıklamalar yaptı.

Eski zengin Cumartesi günü Berlin’de Açık Rusya adlı siyasal vakfının yeniden açılışını kutladı. Moskova mahkemesinin bankadaki mal varlığını dondurmasının ardından vakıf 2006 yılında kapatılmıştı. Açık Rusya Vakfı, Rusya muhalefetini oluşturan siyasal ve sivil hareketleri koordine edecek.

Hodorkovski’nin hafta sonunda yaptığı açıklamaya göre vakfın temel ilkeleri Rusya’yı Avrupa’ya yaklaştırmak, hukukun üstünlüğünü güçlendirmek ve seçim sistemini iyileştirmek olacak.

Fransız Le Monde gazetesinin Pazar günü yayınladığı söyleşide Hodorkovski ülkesini mevcut krizden çıkarmak istediğini dile getirdi.

Hodorkovski Le Monde gazetesine şunları söyledi : “Ülkem kendi mecrasında gelişirse devlet başkanı olmak istemem. Ama krizin aşılması ve başkanlık yetkilerini yargıya, parlamentoya ve sivil topluma aktaracak bir anayasal reform için siyasete girmem gerekirse göreve talip olurum”.

Hodorkovski Fransız gazetesine yaptığı açıklamada Rusya hükümetinin meşruiyet sorununun ancak dürüst seçimlerle giderilebileceğini söyledi.

Hodorkovski farklı görüşlere sahip muhalif grupları ve bireyleri online sistem üzerinden birbirine bağlayarak siyasal diyaloğu başlatmayı umuyor.

Açık Rusya ülke içinde tescil edilmeyecek veya büro açmayacak.

Hodorkovski Le Monde gazetesine “Putinyüzünden Rusya ataerkil Asya yolunda ilerliyor” dedi.

Açık Rusya’nın ilk seçim hedefi “en iğrenç kişilerin” 2016 yılında Duma’ya girmelerini engellemek. Hodorkovski yeniden açılış töreninde yaptığı konuşmada Duma’yı “reaksiyonerlerin kalesi” olarak niteledi.

Hodorkovski vakfın Rusya’yı Avrupa modelinde geliştirmeyi hedefleyen tüm adayları görüşlerine bakmaksızın destekleyeceğini söyledi. Bu destek “bilgi, ideoloji, örgütlenme, ve elbette mümkünse mali” alanda verilecek.

Forbes Russia Hodokovski’nin net servetini 2014 yılında 170 milyon dolar olarak tahmin ediyor.

Parlak geçmişiyle kıyaslandığında hayli sönük kalsa da yine de önemli bir miktar. Aynı kaynak Hodorkovski 2003 yılında tutuklandığında net varlığının yaklaşık 15 milyar dolar olduğunu belirtiyor. Hodorkovski o dönemde Rusya’nın en zengin adamıydı.

Hodorkovski yeniden açılış töreninde yaptığı açıklamada Açık Rusya’nın “Amerika’dan maddi yardım almadığını ; soydaşlarının (hemşehrilerinin ?—ç.n.) destek verdiğini” söyledi.

Çok sayıda Rus siyaset analizcisi ve uzmanı Hodorkovski’nin tutuklanmasının sebebinin Devlet Başkanı Vladimir Putine rakip olma isteği olduğunu yazmışlardı.

Putin Aralık’ta eski oligarkın erken tahliye kararını imzalarken “Hapiste zaten 10 yıl kaldı. Yeterince ceza çekti” demişti.

Hodorkovski ani tahliyesinden hemen ardından Avrupa’ya uçtu ve o zamandan beri geri dönmedi. Ağustos ayında ülkeden tekrar çıkamayacağı korkusuyla annesinin cenaze törenine katılmadı. Halen ailesiyle birlikte İsviçre’de yaşıyor.

İvan Nechepurenko

Moscow Times

Çeviri : Dr. Ömer Aytek Kurmel

Cherkessia.net, 22 Eylül 2014