Ukrayna’nın güneyinde ve doğusunda – aralarında Cuma günü Odesa’da yaşanan trajedide hayatını kaybeden en az 46 kişinin de olduğu –sayıları giderek artan kurbanlar siyasi krizin sosyal ve insani bir krize dönüştüğünü gösteriyor. Ukrayna’daki kargaşa ve Rusya’nın tepkisi Sovyet imparatorluğunun çöküşüne gösterilen gecikmiş bir tepki ve Sovyet zihniyetinin kalıntısıdır.

Sovyetler 1991yılında çökerken en geniş iki cumhuriyet olan Rusya ve Ukrayna’da kan dökülmedi. Abhazya, Tacikistan, Dağlık Karabağ ve bağımsızlığını ilan eden Transdinyester Cumhuriyeti’ni istikrarsızlaştıran silahlı çatışmalar ise Rusya’yı doğrudan etkilemedi. Çeçenya’daki iki savaş bile, Rusya toprakları üzerinde cereyan etmelerine rağmen, pek çok Rus tarafından içsel bir çatışma olarak görülmediler.

1991 yılında Ukrayna bağımsızlığını barışçıl bir şekilde kazanmasına karşın, son 23 yılda ekonomik ve sosyal problemlerden payına düşeni aldı.Yirmi yıl boyunca beceriksiz ve çürümüş iktidarlara katlanan Ukraynalılar’ın sabrı nihayet Şubat ayında taştı.Devrim yapma arzusunun hiç bitmediği ama hep ertelendiği ortaya çıktı.

Ülkedeki kronik kriz Kiev yönetiminin ve Ukraynalılar’ın bir dizi temel soruyla yüzleşmesine yol açacak:

Ukrayna Avrupa’nın mı, yoksa Rusya’nın mı müttefiki olacak?

Gerçek bir egemenliğe mi kavuşacak, yoksa bir Ağabey’e dayanması mı gerekecek?

Ülke yeni bir ulusal kimlik etrafında bir araya gelecek mi, yoksa Rusya yanlısı doğu ve güney bölgelerinin “federalleşmesi” suretiyle parçalanacak mı?

Kırım devrim öncesinde Rusya’nın parçasıydı; Katerina’nın 18. yüzyıldaki emperyal fetihleriyle ele geçirilen topraklar arasındaydı. Sonra Sovyet döneminde Ukrayna’ya verildi. Başkan Vladimir Putin Kırım’ın ilhakını – “Sovyet imparatorluğu”nun da dahil olduğu – Rusya’nın şanlı emperyal geçmişiyle sembolik bir bağ olarak görüyor olmalı.

Birçok insan Rus halkının eski Sovyet yurttaşlığından başka bir kimliğe sahip olamayacağını düşünüyor. Kremlin’in sürekli gönderme yaptığı – Rusya’nın içinde ve dışında etnik Ruslar ve Rus dili konuşan halklardan oluşan – geniş “” Rus dünyası” teriminin eskiyen Sovyet kimliğini tazeleme çabası olduğunu söyleyebiliriz.

Putin’in zihnindeki geniş tabanlı “Rus dünyası” Rusya’nın sınırlarının ötesine geçiyor. Milyonlarca etnik Rus ve Rusça-konuşan halklar eski Sovyet cumhuriyetlerinde yaşıyor.”Rus dünyası”nı komşu ülkelerin çıkarlarına zarar vermeden gerçekleştirmek imkansız; çünkü bu devletler Rusya’nın çıkarlarına hizmet etmek pahasına topraklarını ve yurttaşlarını kurban etmek istemiyorlar.

22 yıl önce ortak bir ideolojinin ve jeopolitik faktörlerin bir arada tuttuğu bir başka federasyon çöktü. Ardından başlayan savaş, Soğuk Savaş sonrasında Avrupa’da yaşanan en yıkıcı silahlı çatışma olarak tarihe geçti. Bosna Savaşı’na çok-etnili bir devletin yıkılması yol açmıştı. Bunun sonucunda Sırp halkı kendini yeni doğan devletlerin sınırları tarafından bölünmüş halde buldu.

Yeni gerçeklikler karşısında eski davranış kalıplarını reddetmemenin bedeli on binlerce insanın ölümü ve milyonlarca mülteciyle ödendi.

Bu yazı, Rusya’da yayınlanan günlük siyasi gazete Vedomosti’de başmakale olarak yayınlanmıştır.

Kaynak: http://www.themoscowtimes.com/opinion/article/putins-russian-world/499658.html

Çeviri: Dr. Ömer Aytek Kurmel

Cherkessia.net, 9 Mayıs 2014