Rusya’nın önde gelen bağımsız araştırma merkezine göre Kremlin’in Ukrayna ve Kırım propagandası şimdilik “çok etkili”, ama Rus halkı kendi lideriyle Ukrayna’nın devrik cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç arasında paralellik kurdukça süreç Vladimir Putin aleyhine işleyecek.

Levada Center başkanı Lev Gudkov, Rus halkı nazarında resmi makamların ve bizzat Putin’in güvenirliğinin azaldığını düşünüyor. Yani Putin bir çok insanın kendisine atfettiği “Teflon lider” (suçlamalardan etkilenmeyen lider—ç.n.) niteliğine artık sahip değil ve kendisine verilen halk desteği azalmaya devam edecek (gazeta.ru/politics/2014/03/13_a_5948629.shtml).

Yorumcuya göre Rus halkı içinde, Putin’i herkesi koruyan ulusal lider olarak görmek yerine dar bir yoz çevrenin çıkarlarına hizmet eden bir siyasetçi olarak algılayanların sayısı artıyor. Gudkov, bu algının Putin’e puan kaybettirdiği görüşünde.

Kamuoyu araştırmaları Rus halkının Ukrayna hakkında iki çelişkili görüşe inandığını ortaya koyuyor.

Bir yandan Batı’nın Meydan gösterilerini kışkırttığına ve Ukraynalıları Rusya’ya karşı kullanmaya devam ettiğine inanıyorlar. Diğer yandan çoğunluk, Ukraynalılar’ın Batı’nın desteğini aramaktan başka bir seçeneği olmadığının farkında ve Rusya’nın müdahil olmasına yakın zamana kadar karşı çıkıyordu.

Gudkov’a göre, Kremlin propagandası bunu ancak kısmen değiştirebildi. “Propaganda, Ukraynalıları Batı ile bütünleşme arayışına iten sebeplerin anlaşılmasına engel olamaz. Ama Batı yanlısı tavır alan güçleri itibarsızlaştırabilir. Zaten bu konuda çok başarılı”.

Moskova’nın Meydan’daki aşırılık yanlısı grupların varlığından sürekli söz etmesinin sebebi de bu. Ruslar bu grupların mevcut olduğunu ama atmosferi belirlemediklerini anlıyorlar. Çünkü Ukrayna’da yaşananların “yozlaşmış bir rejime karşı halk ayaklanması” olduğunun farkındalar.

Bu durum propagandanın bazı konularda çok etkili olabileceğini, ama bazılarında hiçbir etki yapamayacağını gösteriyor. “Resmi makamların becerikli ve kanunlara saygılı olduğuna halkı inandırmak çok zor” diyor Gudkov. Ama onları, Amerikalılar’ın Rus yetimlere kötü davrandığına inandırmak çok kolay.

Kremlin propagandası yeni ve tutarlı bir bakış açısı üretmek yerine “alternatif anlayışa zarar vermeye çalışıyor”. Halk başka ülkelerdeki veya kendi ülkesindeki “yöneticiler hakkında yanılsama içinde değil”.

Gudkov, bununla birlikte propagandanın etkisinin zaman içinde azaldığına dikkat çekiyor. Kremlin’in propaganda aygıtı sayesinde Putin Ağustos 2008 Savaşı’nda popülaritesini artırmıştı. Ama ekonomik sorunlar sebebiyle halk desteği kısa süre içinde zayıfladı. Aynı şey şimdi de olacak, hatta oluyor bile.

Gudkov’a göre, Rus toplumunun giderek büyüyen kesimlerinin nazarında Putin’in “herkesin derdiyle ilgilenen” ulusal lider imajı yerini, “klanlardan biri”nin yozlaşmış başkanı imgesine bırakıyor. Halk istikrarsızlıktan çekinse de, bu algı Putin’in popülaritesini aşağıya çekecek.

Kırım propagandası Putin’in düşen popülaritesini bir süre için yavaşlatsa da “Meydan’da aşırılıkçılar yanında esas olarak halk kitlelerinin –Rusya’dakine benzer- yoz ve rüşvetçi rejimi protesto ettiğinin anlaşılmasını” engelleyemeyecek.

Şimdi olan şu; Rus toplumu kategorik olarak resmi makamlar hakkında uzun süredir olumsuz bir algıya sahip olsa da, tepe lideri –bu durumda Putin- destekliyordu. Ancak ekonomik sorunların tırmanmasıyla ve tepede de yolsuzluk olduğu algısının güçlenmesiyle, giderek daha çok sayıda insan Putin’e desteğini çekiyor.

Putin orta sınıfın desteğini zaten kaybetmiş durumda. Yolsuzluklar sebebiyle girişimcilerin desteğini kaybediyor. Ama taşra onu desteklemeye devam ediyor. Çünkü taşra Putin’i kendisinin başaramadığı şeyleri başarma gücü göstermiş paternalist bir lider olarak görüyor.

Taşra tutucu olduğu için Putin de muhafazakar değerlere sahip çıkıyor. Gudkov’a göre Juan Linz 40 küsur yıl önce “totaliter rejimlerin aksine, otoriter rejimlerin ideolojiye ihtiyacı yoktur” demişti.

Otoriter rejimler geleceğe işaret etmek yerine “yüzlerini yapay bir geçmişe dönerler. Bu, toplumu pasifleştirme amacı güden icat edilmiş bir geçmiştir”. Bunu cadı avları ve “tamamen korumacı politikalar” yoluyla başarırlar.

Kremlin propagandası, Putin’in popülaritesinin zayıflamasını yavaşlatabilir ama durduramaz. Ancak şimdi olduğu gibi, kısa vadede etkisini gösterebilir. 2018 yılındaki seçimde Putin çok daha yaygın bir memnuniyetsizlikle karşılaşacak ve ancak rakiplerini yok ederek iktidarını koruyabilecek.

Gudkov’a göre bunun anlamı, iyimser senaryoya göre yeni fikirler taşıyan yeni liderlerin ortaya çıkması ve yeni bir seçkin sınıfının doğması; kötümser senaryoya göre ise sosyal çelişkiler ve çatışmaların tırmanmasıdır. Gudkov, Putin’in on yıl önce sahip olduğu koşulsuz toplum desteğinin bu defa asla söz konusu olmayacağına dikkat çekiyor.

Paul Goble

Kaynak: http://windowoneurasia2.blogspot.com.tr/2014/03/window-on-eurasia-kremlin-propaganda.html

Çeviri: Dr. Ömer Aytek Kurmel

cherkessia.net