5 Mart günü Rusya Parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi, Doğu Ukrayna ve Kırım halkına insani ve mali destek vermeleri için Rusya Federasyonu içindeki bölgelere çağrı yaptı. Dağıstan, İnguşetya, Stavropol bölgesi ve diğerleri bu çağrıya hemen karşılık verdiler. Stavropol bölge valisi Vladimir Vladimirov, Kiev’deki sokak çatışmalarında sivillere karşı şiddet olaylarına karışan kötü şöhrete sahip özel polis birimi Berkut üyelerini topraklarına kabul etmek istediğini bildirdi. Dağıstan lideri Ramazan Abdulatipov insani yardım yüklü 15 kamyonun Kırım’a gönderileceğini söyledi. İnguşetya da Ukrayna yarımadasının halkı için yardım toplandığını açıkladı (http://kommersant.ru/doc/2424274).

Kuzey Osetyalı yetkililere göre 20 Ukrayna vatandaşı geçici sığınma talebinde bulundu. 3 Mart günü Kuzey Osetyalı her devlet memuru bir günlük maaşının karşılığı olan parayı Kırım yardım fonuna bağışladı (http://north-osetia.kavkaz-uzel.ru/articles/239170/).

Aynı gün Abdulatipov şu açıklamayı yaptı: “Dağıstanlılar Ukrayna’daki soydaşlarımızı desteklemek için harekete geçen Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Vladimiroviç Putin’in attığı adımların arkasındadır. 30.000 Dağıstanlı hemşehrimizin Ukrayna toprakları üzerinde yaşadığını unutmuyoruz ve onlara yardım etmeye hazırız” (http://www.riadagestan.ru/news/president/zayavlenie_glavy_respubliki_dagestan_po_povodu_sobytiy_proiskhodyashchikh_v_ukraine/).

Kuzey Kafkasyalı liderler Başkan Putin’in Ukrayna’da oynadığı kumarı ittifakla desteklerken, akıllara Kırım’ın Rusya’ya ilhak edilmesi ihtimalinin Kuzey Kafkasya’yı nasıl etkileyeceği sorusu geliyor. 6 Mart günü Kırım Muhtar Cumhuriyeti parlamentosu Rusya Federasyonu’na katılmak ve 16 Mart tarihinde yarımadanın statüsü ile ilgili referandum yapılması için oylama yaptı (http://www.kianews.com.ua/news/na-referendume-v-krymu-rassmotryat-vopros-o-vhozhdenii-v-sostav-rossii).

4 Mart günü Başkan Putin “Rusya’nın Kırım’ı ilhak etme niyeti yok” açıklamasını yaptıktan sonra şu şartı ekledi : “Sadece, iradesini açıklama özgürlüğüne ve güvenliğine sahip yurttaşlar geleceklerini tanımlayabilir ve tanımlamalıdır. Şu ana kadar hiç kimse ulusların kendi kaderini belirleme hakkını yasaklamadı” (http://itar-tass.com/politika/1020046). Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma, ev sahibi ülkelerin rızası olmadan Moskova’nın yabancı toprakları kendi sınırlarına dahil etmesine imkan verecek bir yasa değişikliği yapmayı düşünüyor (http://ria.ru/world/20140306/998431463.html).

Kırım’daki etnik Rusların Ukrayna’dan kopma ve Rusya’daki ırkdaşlarıyla birleşme hakkını savunan Moskova, kendi içindeki Rus-olmayan bölgelerin kopmasının da yolunu açtı. Rusya uzmanı Maksim Bratersky Gazeta.ru sitesine verdiği demeçte “Etnik cumhuriyetler bağımsızlıktan ancak Rusya çok zayıfladığı takdirde, yani koşullar 1990’lı yıllara benzerse, bahsedebilirler” diyerek şöyle devam etti: “Tıpkı Ukrayna devletinin zayıf düştüğü bir zamanda Kırım’ın Rusya Federasyonu’yla birleşme meselesini gündeme getirdiği gibi” (http://www.gazeta.ru/politics/2014/03/06_a_5938745.shtml).

Baskıcı rejimlerde lider değişikliği beraberinde her zaman istikrarsızlık riskini getirir. Dolayısıyla Vladimir Putin’in şu veya bu şekilde koltuktan kalkmasının ardından Rusya’nın sınırları değişebilir.

Rusya resmi olarak Kırım’ı ilhak etmese ve bağımsızlığa benzer bir yapıda tutsa bile, bunun Kuzey Kafkasya üzerinde hemen etkisi olacak. Kırım 2.5 milyon civarındaki nüfusu ile,en kalabalık Kuzey Kafkasya cumhuriyeti olan Dağıstan’a benziyor.Kırım’a gönderilecek yardım, aralarında Moskova’ya bağımlı Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerinin de bulunduğu, diğer bölgelerden kesilecek. Kırım’ın Rusya yanlısı yönetimi bir milyar dolar acil yardıma ve beş milyar dolar tutarında yatırıma ihtiyacı olduğunu bildirdi. Bunun dışında, Rusya toprakları ile yarımada arasında doğrudan ulaşım olabilmesi için Moskova’nın altyapı yatırımı yapması gerekiyor (http://kommersant.ru/doc/2422312).

Ayrıca Rusya’daki yaygın çürümüşlük dikkate alındığında, Kırım’ın ihtiyacı olan altı milyar doların en az iki katına çıkması beklenebilir. Bazı yorumculara göre Kırım’ın Rusya’ya bağlanması on milyarlarca dolara mal olacak (http://echo.msk.ru/blog/pochinok/1276866-echo/). Bu Kuzey Kafkasya’nın bütçeden alacağı payın azalacağı, dolayısıyla siyasi istikrarsızlığa sürükleneceği anlamına geliyor.

Eğer Ukrayna kendisini kıskaçtan kurtarabilirse, Rusya’da 1991 yılına benzer yeni bir durum doğacak. O zaman Ukrayna birlik anlaşmasını imzalamayı kabul etmemiş ve Rusya’nın da birlikten çıkmasıyla Sovyetler Birliği dağılmıştı. Ukrayna, imparatorluğun canlandırılma hayallerini boşa çıkarırsa Ruslar kültürel açıdan kendilerinden farklı gördükleri Kuzey Kafkasya’da tutunma konusunda isteksiz davranabilirler.

Rusya’nın etnik faktöre dayanarak Ukrayna’dan toprak koparmaya çalışması, aynı kuralın kendisine karşı da kullanılması sonucunu doğurabilir. Yabancı ülkelerin Rusya içindeki Rus-olmayan cumhuriyetlerin bağımsızlığını tanıması şu an için beklenmiyor. Ama merkezi hükümet zayıfladığı zaman periferideki bölgeler, özellikle de Kuzey Kafkasya, kopmak istediklerinde Rusya çok az destekçi bulacak.

Valery Dzutsev

Kaynak: http://www.jamestown.org/regions/russia/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D=42083&tx_ttnews%5BbackPid%5D=48&cHash=984ffdf2c3210b5e324e1ed2d25f1f71#.UyNra_l_uBQ

Çeviri : Dr. Ömer Aytek Kurmel

Kaynak: Cherkessia.net