Çerkesler, 21 Mayıs 1864’de Rus Çarlığı döneminde Çerkes Sürgünü’nün yaşandığı, binlerce kişinin öldürüldüğü Soçi’de barışı simgeleyen olimpiyatların yapılmasının, olimpiyat ruhuna aykırı olduğunu söylüyor.
Rusya, 7 Şubat’ta başlayacak 2014 Soçi Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Çerkesler ise Rusya’yı protesto etmeye. Çünkü Rus Çarlığı döneminde Kafkas-Rus Savaşı’nda 21 Mayıs 1864’de yaşanan sürgünde tam rakam bilinmemekle birlikte 1.5 milyon civarında Çerkes’in öldüğü, iki milyon kadarının ise sürgüne gönderildiği sanılıyor. Çerkesler o dönem yaşananları “soykırım” olarak adlandırıyor ve Rusya’dan özür bekliyor.
“Rusya soykırımı kabul etmeli”
Derneğin kurucularından ve yönetim kurulu üyesi olan Murat Yalçın, çok geniş bir coğrafyayı kapsayan Rusya’nın, onca acılara şahit olmuş Soçi’yi olimpiyatlar için seçmesinin yanlış bir tercih olduğunu savunuyor.
Soçi’de olimpiyatlara hazırlık aşamasında mezarlıkların, şehitliklerin tarumar edildiğini savunan Murat Yalçın, Rusya’nın varisçisi olduğu Rus Çarlığı’nın tarihi ile yüzleşmesini ve Çerkeslere soykırım yaptığını kabul etmesini istediklerini söylüyor.
Tazminat değil, pasaport istiyorlar
Murat Yalçın, “Yani dünya üzerinde gelmiş geçmiş en büyük soykırımdan biri Çerkeslere uygulanan soykırımdır. Burada ciddi bir rakam sözkonusu. O dönemdeki kaynaklara baktığımızda 10 milyona yakın Çerkes yaşadı o bölgede. Ama soykırımdan sonra bölgede kalanlara baktığımızda 1 milyon insan bile yoktu.” diyor.
Amaçlarının tazminat almak olmadığını vurgulayan Murat Yalçın, aradan 150 yıl geçtikten sonra bu talebin çok gerçekçi olmadığını belirtiyor ve ekliyor:
“Bizim en büyük beklentimiz Çerkeslerin anavatana gidip gelmesi konusunda Rusya’nın kolaylaştırıcı anayasal adımlar atması. Kuzey Kafkasya olarak bildiğimiz bölgeye gidiş gelişler konusunda çifte vatandaşlık uyglamasının devreye sokulması.”
“Dünya soykırımı görmeli”
Şüheda Uyar da 23 yaşında bir üniversite öğrencisi. Türkiye’de doğup büyüyen bir Çerkes kızı. Soyadını söylerken “asıl soyadım Hatko” diyerek ekliyor Çerkes soyunun ismini. Liseyi bitirdikten sonra Rusya’ya bağlı tarihi Çerkesya’nın olduğu yerdeki Adige Cumhuriyeti’nde üniversiteyi okumak istiyor ve Adige Devlet Üniversitesi’nde Ekonomi okuyor. Olimpiyatların Soçi’de yapılmasını yanlış buluyor ve “Belki de dünyadaki en büyük soykırımın yaşandığı yer Soçi. Çok fazla insan kanı dökülmüş. O bölgede yaşayan halkın dili bile yok oldu. O yüzden çok üzgünm. Dünyanın bunu görmesi gereliyor” diyor.
“Türkler için Çanakkele ne ise Çerkesler için Soçi de o”
Şüheda’nın annesi Nazmiye Uyar da yıllardır derneklerin içinde olduğunu söylüyor. İlk defa kızını üniversiteye kayıt ettirmek için gitmiş Adige’ye. Havaalanında çıkan bir sorunda Çerkezce konuşmaya başlayınca işini kolay halletmiş. “O zaman Çerkezcem ilk defa işe yaradı.” diyor.
‘Soçi sizin için ne ifade ediyor’ diye sorduğumuzda “Yani bir genç kızın baba evi neyi ifade eder. Yaşadığı yer, evi, ocağı her şey. Bizim için kendi ruhumuz orda. Tabii ki Türkiye de benim vatanım ama bir KKTC, Türkiye için ne ise bizim için de Kafkasya aynı şey. Sağ ve sol kolun gibi kalbinle beynin arasında kalması gibi benim için” şeklinde ifade ediyor.
Olimpiyatların Soçi’de yapılmasını üzücü buluyor Nazmiye Uyar “Çanakkale’de olimpiyat yapılması kararı burdaki insanları ne kadar üzer? Orda geçmişinde böyle bir savaş yaşamış bir sürü şehit vermiş insanları nasıl hissettirir? Aynı şeyleri hissettirirdi?” diye anlatıyor.
Ama Moskova bu istekleri duyacak gibi değil. Zira Rusya, Soçi Kış Olimpiyatları ile Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra geçirdiği zor dönemi geride bıraktığını ve yeniden parlak günlerine döndüğünü göstermek istiyor. Soçi’nin, 40 milyar euroluk harcama ile dünyanın en pahalı olimpiyatı haline gelmesi de, bunun parasal göstergesi.
Kaynak: Al Jazeera