Son yıllarda Kabardey-Balkar’ın sosyo-ekonomik göstergeleri oldukça iyileşti, ancak Arsen Kanokov’un asıl başarıları birinci dönem başkanlığında geldi.

Zorlu mücadele yöntemi sonucunda ikinci kez göreve gelmesinin ardından durumu idare etme imkanı fark edilir şekilde azaldı. Böylece yıllardır biriken problemlerin birçoğu çözülmemiş olarak kaldı.

Arsen Kanokov’un Eylül 2005’de devlet başkanlığına atanmasının iki sebebi vardı. Birincisi, Kremlin mevcut yönetim klanı ile bağlantısı olmayan bir adayla ortaya çıkmak istiyordu. İkincisi, Kanokov’un başarılı iş tecrübesine dayalı hesap yapılmıştı ve Kabardey-Balkar’ın içinde bulunduğu derin sosyo-ekonomik krizin ortadan kaldırılması için bu tecrübenin kullanılması düşülmüştü.

Beklenildiği üzere, ilk günlerden itibaren Kanokov ülkeye yatırım çekilmesine yoğunlaştı. Yerleşik sektörlerde olumlu sinyaller görüldü. Turizm sektöründe Prielbrus kayak merkezi altyapı modernizasyonunun ilk adımları atıldı.

Göstergeler 2009’da en iyi seviyeye geldi. İşsizlik 20 bin kişiye kadar düştü, yeni üretim yerlerinin kurulmasına bağlı olarak vergi gelirleri arttı, bütçe açığı azaldı.

Yeni yol için Kanokov’un başkanlığının birinci döneminin bittiği 2010 yılı ciddi bir tecrübe oldu. Nalçik hipodromundaki 1 Mayıs patlamasının ardından bir kaç ay içinde ciddi terör eylemleri yaşandı.

Kanokov ikinci dönem için atandı, ancak sonrasında gelen terörle mücadele operasyonu turizm planlarının üstünü çizdi. Elbrus’taki otellerinin birçoğu zarar etti. Sektördekiler piyasadaki imajlarını bir daha düzeltemediklerini kaydediyor.

2010’da Kanokov’un alternatifi, eski devlet başkanı Valeri Kokov’un yakın çevresinden, Rosneft’in Kabardey-Balkar bölge yöneticisi Valeri Kardanov’du.

Kardanov mücadeleyi kaybetti, ama Kanokov’un Eylül 2010’da atanmasından sonra yeni hükümete ‘Kokov klanından’ bir kaç kişi girdi. İçişleri bakanlığına, Kabardey-Balkar’a geçici devlet başkanı olarak atanan, dönemin RF içişleri bakanlığı aşırılıkçılıkla mücadele şubesi başkanı Yuri Kokov’a yakın bir isim olan Sergey Vasilyev getirildi.

Tüm bunlar kalkınma ivmesini etkiledi, bilhassa Kanokov ve çevresinin emniyet teşkilatıyla ilişkileri gerildi. Teşkilat Kanokov’u defalarca eleştirdi, gerçekte devlet başkanının onlar üzerinde hiçbir etkisi yoktu.

Kanokov ağa düştü. Ekonomik başarıları eskisi gibi değildi, diğer taraftaysa gerilen etnik ilişkiler, toprak sorunu ve sonu gelmeyen terör olayları vardı.

Bunlara bir de geçen yıl patlak veren yolsuzluk skandalları eklendi. 2010’da Kabardey-Balkar haberlerde terör eylemleriyle yer alırken, 2012’de polislerin özel operasyonlarıyla yer aldı.

Haziran başında Nalçik’te Kabardey-Balkar devlet başkanlığı genel sekreteri Vladimir Jamborov, kardeşi Ruslan Jamborov ve Kamu Arazileri bakanı Habdulsalam Ligidov Nalçik filarmoni binasının özelleştirilmesinde yolsuzluk şüphesiyle tutuklandı.

Bu olayın ardından Kanokov Kommersant’a verdiği röportajda, gözaltı operasyonunun arkasında Yuri Kokov’un olduğunu doğruladı. Ancak görülen o ki, başkanın silovikleri durdurmaya gücü yetmiyordu.

Yolsuzluk haberleriyle aynı dönemde basında bir kaç yıl içinde Kanokov’un sahibi olduğu Sindika holdinginin büyümesiyle ilgili çok fazla haber yer almaya başladı. Forbes dergisine göre Rusya’nın en zengin 200 işadamı arasında 2011’de 185. sırada olan Kanokov, 650 milyon dolarla 156. sıraya yükseldi.

Geçen yıl Kabardey-Balkar ekonomisi oldukça başarılıydı, özellikle sanayi alanında. Büyük yatırım projelerinin hayata geçirildiği görüldü.

Ancak bu yıl Kabardey-Balkar ekonomisinde durum iç açıcı değildi. Bir ay önce Kanokov durumu kurtarma çabasıyla bir başbakanı daha görevden aldı. Ruslan Hasanov’un yerine eski Nevinnomısk endüstri başkanı Konstantin Hramov’u getirdi, fakat oldukça geç kalınmış bir hamleydi.

Siyaset bilimciler Kanokov’u geçen yılın ortasından beri başarısız görüyordu. Konstantin Kalaçev siyasi araştırmalar grubu ve siyasi teknoloji dergisi tarafından yapılan bölge başkanları reytinginde Kanokov ‘ortalamanın altında’ seçilme şansı olan başkanlar arasında yer aldı. Muhtemelen Kanokov’un kendisi de bu sonuca katkıda bulundu. Uzun süredir, Kabardey-Balkar’dan çok Moskova’da vakit geçirdiği konuşuluyordu.

Sonuç olarak siyasetteki düşüşü Kanokov için büyük bir kayıp olarak görülmüyor. Eski Kabardey-Balkar devlet başkanı artık tamamen iş dünyasındaki girişimlerine odaklanabilir.

Maksim Pavlenko

ajanskafkas.com