24 Kasım 2013 tarihinde gerçekleştirilecek Kafkas Dernekleri Federasyonu seçimli Genel Kurulu öncesi Genel Başkan adaylarından Erdoğan Boz ve ekibi program taslaklarını kamuoyuna açıkladı.

Çerkesler arasında son yılların ana gündem maddelerinden Çerkes Soykırımı ve Soçi Olimpiyat muhalefeti konusunda ezber bozan hedeflerin belirlendiği taslak metinde, Kaffed dışındaki diğer kurumlarla konu özelinde ilkeli ortaklıklara gidilebileceğinin belirtilmesi ise dikkat çekiyor.

Açıklanan taslak metinde dikkat çekici noktalardan bir diğeri ise “Rusya Federasyonu’nun ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kendi dış ve iç politikaları ekseninde değil, kendi gerçeklerimiz doğrultusunda politika üretilmesi birincil hedef olmalıdır.”  cümlesi.

Federasyonun katılımcı bir şekilde yeniden yapılandırılmasından Başkanlar Kurulu’ nun etkinliğinin artırılmasına kadar bir çok yapısal değişikliğinde gündeme getirildiği taslak metinde yapılması planlanan çalışmalarda akademik ve kamuoyu odaklı öğeler ön plana çıkıyor.

Çerkes diasporasının son yıllarda tartıştığı neredeyse bütün konularda Kaffed açısından ezber bozucu çıkışları içeren taslak metnin tamamı şöyle;

Kaffed Genel Başkan Adayı Sayın Erdoğan Boz ve Çalışma Arkadaşlarının Program Taslağıdır

Yönetimine talip olduğumuz Kafkas Dernekleri Federasyonunun önünde iki yıllık yoğun ve kritik bir çalışma döneminin bulunduğu hepimizin malumudur. Bu iki yıllık çalışma dönemi boyunca şu ana kadar ortak çalışma iradesi gösteren yönetim kurulu adayı arkadaşlarımızla birlikte ilgililerin dikkatine sunmak istediğimiz çalışma programı taslağımız aşağıdaki gibidir. Yönetim kurulu aday listesi büyük oranda tamamlanmış olmakla birlikte çalışmalarımız henüz devam etmektedir ve son şeklini aldığında kamuoyumuzla paylaşılacaktır.

Çerkeslerin hem anavatanda hem de diasporada temel bir varoluş sorunu olduğu kabulünden hareketle; bu iki alandaki çalışmaları bir bütünün parçaları olarak kurgulamak ve yürütmek esas bakış açısı olmalıdır. Sürgün ve soykırım, Soçi olimpiyatları, Çerkes halkının kendi anavatanlarındaki ve dışındaki kültürel ve siyasi hakları gibi bizi doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren Kafkasya bölgesindeki bütün meselelerde, Abhazya ve Güney Osetya’nın kendi özgül durumlarıyla ilgili her türlü faaliyette Rusya Federasyonu’nun ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kendi dış ve iç politikaları ekseninde değil, kendi gerçeklerimiz doğrultusunda politika üretilmesi birincil hedef olmalıdır.

Önümüzdeki iki yıllık çalışma dönemi çeşitli nedenlerden dolayı büyük bir kararlılıkla yönetilmesi gereken kritik bir dönemdir.

2014 yılının Çerkes sürgününün ve soykırımının 150. yılı olması nedeniyle bu konuda yürütülecek faaliyetler sembolik olarak büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla, sürgün ve soykırımı tanıtmaya, gerek Türkiye, gerekse dünya kamuoyuna taşımaya yönelik yürütülecek yoğun akademik ve medyatik etkinlikler:

• Bir soykırım dosyası hazırlanarak ulaşılabilen bütün ülke konsolosluk ve büyükelçiliklerine iletilmesi
• Rusya Federasyonu Federal Meclisine ve Duma’ya ve RF üyesi bütün cumhuriyetlerin meclislerine Çerkes Soykırımının tanınması taleplerinin iletilmesi ve konunun RF siyasi kamuoyunun gündemine getirilmesi
• Soykırım üzerine yeni yayınların yapılması ve lansmanının yapılması
• Konferans ve paneller düzenlenmesi
• Her türlü görsel, işitsel, yazılı medya çalışmalarının kararlılıkla yürütülmesi
• Farklı şehirlerde eş zamanlı imza ve bilgilendirme faaliyetleri yapılması
• 21 Mayıstan 1-2 hafta önce başlayacak bir dizi farklı içerikte ve farklı konseptte etkinlik ve 25 Mayıs 2014 Pazar günü Rusya büyükelçiliği ve konsoloslukları önünde protesto etkinlikleri düzenlenmesi ve bu konuda birlikte çalışma iradesi ortaya koyan her türlü grup ve organizasyonla birlikte hareket edilmesi

2014 yılı Şubat ayı içinde gerçekleştirilecek olan Kış Olimpiyatları’nın Çerkeslerin tarihi toprakları olan ve soykırımın sembolü haline gelen Soçi’de yapılacak olması uzun zamandır Çerkes kamuoyuna büyük rahatsızlık veren ve son yıllarda ciddi bir muhalefetle karşılaşan bir tutum olmuştur. Bu olimpiyatların engellenmesinin mümkün olmadığı artık herkesçe kabul edilmekle birlikte bizim açımızdan kabul edilemez bir durumdur ve soykırımın anlatılması için bir fırsat olarak görülmelidir. Bu amaçla yapılacak faaliyetler:

• Konuyla ilgili olduğu düşünülen her türlü sportif ve siyasi kurumlara gönderilmek üzere bir Soçi dosyası hazırlanması
• Türkiye’de ve Türkiye dışında, bu konuda birlikte çalışma iradesi ortaya koyan her türlü grup ve organizasyonla birlikte Soçi olimpiyatlarının açılış gün ve saatinde kitlesel bir alternatif etkinlikle başlayıp son gününe kadar sürecek Soçi olimpiyatlarına muhalif etkinliklerinin planlanması ve yürütülmesi

Anavatanda ve diasporada yaşayan Çerkeslerin bir bütün olduklarının hatırlatılması önemlidir. Bu amaçla bir Çerkesya atlası projesi başlatılacaktır. Bu projenin temelini Soçi’nin ne ilk ne de son olduğu, Soçi ile aynı tarihsel kaderi paylaşmış pek çok başka bölge ve şehirlerin olduğu ve bundan sonra da bir şekilde karşımıza tekrar çıkacağı gerçeği oluşturmaktadır. Bu bağlamda düşünülen faaliyetler

(a)    Çerkeslerin tarihi topraklarının tarihsel-etnik-sosyal haritasının çıkartılması ve zengin bir içerikle farklı medya türlerinde yayınlanması

(b)   Çerkeslerin sürgünde kurdukları bütün yerleşim birimlerinin tarihsel-etnik-sosyal haritasının çıkartılması ve zengin içerikle farklı medya türlerinde yayınlanması

(c)    Bu yolla diasporada yaşayan Çerkeslerin anavatanlarıyla tarihi bağlarının izlerini sürmelerinin sağlanması ve ileride karşımıza çıkabilecek Soçi benzeri sorunlarda daha hızlı siyaset geliştirmelerinin önünün açılması

(d)   Hangi ailelerin hangi yerleşim birimlerinden çıktıkları, gittikleri yerlerde hangi yerleşim birimlerine yerleştiklerinin tespit edilerek hem nüfusla ilgili projeksiyonlar yapılmasının önünün açılması, hem de insanların kendi akrabalarının izini sürmesinin sağlanması

Kafkas Dernekleri Federasyonunun organizasyonel yapısındaki aksaklık ve eksiklikler derneklerin karar alma mekanizmaları içindeki etkinliklerinin istenilen düzeye gelmesinin önünde engeldir. Dolayısıyla derneklerin Federasyon içindeki etki ve etkinliklerinin artırılmasına yönelik bazı önlemler alınması gerekmektedir. Bu amaçla yürütülecek faaliyetler:

• Başkanların anlık gelişmeler konusunda bilgilendirilmesi, toplantılar öncesi sanal tartışma ortamları yaratılarak bu tartışmalara katılmalarının sağlanması,
• Başkanlar kurulunun etkinliğinin internet esaslı yeni iletişim modelleriyle arttırılması, bu konuda gerektiğinde üye derneklerin genç tabanından destek alınmasının sağlanması
• Derneklerin bugüne kadar edinmiş oldukları bilgi birikimini paylaşmalarının sağlanması amacıyla tecrübe paylaşımı programları geliştirilmesi, ürün ve faaliyet dosyaları gibi her bir faaliyet ya da etkinlik kaleminin aşama aşama anlatıldığı, örnek dokümanlarla beslenmiş ayrıntılı dosyalar hazırlanması ve dernekler arasında paylaşımının sağlanması
• Dernek yönetim kurullarına teknik destek sağlanması, özellikle sosyal ve sanal medya kullanımı konusunda eğitim programları düzenlemesi

Federasyonun siyasi ve organizasyonel anlamda, değişen koşullara göre yeniden yapılandırılması amacıyla katılımcı bir ruhla bütün ilgililerin görüşlerinin alınarak uzun vadeli bir tüzük ve ilke çalışması yapılması kaçınılmaz bir gerekliliktir. Bu amaçla,

• Bütün üye derneklerin içinde bulunduğu bir çalışma yürütülmesi

Nart akademisinin yeni bir formatta, Çerkes akademisyen ve araştırmacılarla sınırlı olmayan bir akademik alanda yeniden planlanması ve uzun vadeli online eğitim programları düzenlenmesi, imkan yaratılabilmesi halinde bir üniversite ile anlaşmalı olarak bir sertifika programı düzenlemesi

• Bu yolla gençlerin faaliyetlere proaktif katılımının sağlanması
• Devamında uluslararası platforma taşınarak farklı ülkelerde yaşayan Çerkes gençleri arasında bir ağ kurulması
• Nüveleri atılmış olan Gençlik Kolları organizasyonunun yayılarak Federasyonun ihtiyacı olan insan kaynağının yetişeceği gençlik platformu şeklinde örgütlenmesi

Kafkasya’da faaliyet gösteren daha önce ilişki kurulmamış/kurulamamış STK ya da kurumlarla kısa vadeli, kısa süreli, net çıktıları olan küçük ortak projeler yürütülmesi ve bu yolla ilişkilerin yoğunlaştırılması, çeşitlendirilmesi ve alternatif iletişim kanalları açılması sadece örgütsel temsil düzeyindeki kısıtlı ilişki şeklinin aşılması açısından önemlidir. Bu yolla geliştirilecek yeni ilişki şekilleri, DÇB ile yürütülen temsili ilişkilere alternatif yeni kanalların ortaya çıkarılmasını sağlayacak, anavatanla aramızdaki bağlantının kopması endişelerini hafifletecektir.

Bu amaçla gerçekleştirilebilecek, kısa süreli, pratik ve net çıktıları olabilecek bazı projeler şunlardır:

• Anavatanda ve diasporada çeviri çocuk kitapları ve çocuklara yönelik CD’ler hazırlanması
• Türkçe yazılmış ve Çerkesler açısından önemli olan seçme kitapların Çerkesceye çevrilerek yayınlanmasının sağlanması
• Nalçık ve Maykop üniversiteleriyle işbirliği içinde online Çerkesce eğitim ve eğitmen eğitimi sertifika programları düzenlenmesi için girişimlerde bulunulması
• Farklı alanlarda faaliyet gösterecek küçük proje gruplarının teşvik edilmesi
• Benzer faaliyetlerin anavatan dışındaki farklı ülkelerde de ortaklaşa yürütülmesinin şartlarının yaratılması

Bugüne kadar en çok tartışılan konulardan birisi olagelen dönüş meselesi de bu konuyla doğrudan bağlantılıdır. Bu konuda “Tij İlkay Dönüş Yolu Projesinde” olduğu gibi sosyal yönü ağır basan, somut sorumluluk projeleri üretilmeli, anavatana dönüş konusu soyut bir gelecek kurgusu olarak değil, pratik ve gerçekleştirilebilir bir proje olarak değerlendirilmelidir. Suriye Çerkesleri’nin mevcut durumu bu konuyla bağlantılı olarak değerlendirilmelidir. Bu konuda pek çok insanımızın özverili çalışmaları sonucunda ciddi bir çalışma yürütülmüştür. Ne var ki, sorunun gerçek çözümü Suriye Çerkeslerinin anavatana dönüşlerinin önündeki bütün engellerin kaldırılması ve bu konuda her türlü devlet desteğinin sağlanmasıdır.

Buna yönelik olarak

• Anavatanda yürütülecek ortak arsa ve konut/kooperatif projeleri geliştirilmesi
• Rusya’nın bu konudaki sorumluluklarını sürekli hatırlatacak çeşitli faaliyetler yürütülmesi, eskiden beri süregelen taleplerin tekrar hatırlatılması

Akademik çalışmaların insanlara ulaştırılması entelektüel bir açılım sağlanması anlamında önemlidir. Bu amaçla başlatılması düşünülen faaliyetler şunlardır:

• Akademik bir hakemli yayın çıkartılmasının yollarının aranması ve/veya Nart Dergisinin bu bağlamda dönüştürülmesi
• Kalıcı bir akademik kurul oluşturulması ya da hali hazırda akademik kurulları olan kurumsal yapılarla ilişkilerin geliştirilmesi
• Üniversiteler ve araştırma merkezleriyle ilişkilerin geliştirilmesi, ortak programlar yürütülmesi