Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) tarafından organize edilen, 9 Ülkeden 50 Akademisyen ve Dil Eğitmeninin katıldığı Konferans Ankara Barolar Birliği LİTAİ Hotelde yapıldı.
Sanatçı Atilla Sarar’ ın sunuculuğunu üstlendiği II. Adıge Dili Konferansı Kaffed Genel Başkan Vacit Kadıoğlu’ nun açılış ve hoşgeldiniz konuşması ile başladı. Konuşma başlangıcında geçtiğimiz günlerde trafik kazasında hayatını kaybeden Kajer Albert için hazırlanan sunum gösterildi ve bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
Açılış konuşmasının ardından protokol konuşmalarına geçildi. Ürdün Xase Başkanı Samir Karden, CHP Milletvekili Atilla Kart, AKP Ankara il Başkanı Murat Alpaslan, İsrail’den eğitimci Adnan Gorkoj, Adıgey’den DÇB Dil Komisyonu Başkan Yardımcısı Necdet Hatam ve Adıgey Cumhuriyeti Sosyal Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Bırsır Batırbıy sırasıyla birer konuşma yaparak Adıgecenin önemine değindiler.
Daha sonra panele geçildi. Oturum başkanlığını Doğan Özden’in yaptığı Yokolma Tehlikesi Altındaki Diller ve Adıge Dili konulu 1. bölümde ilk olarak İngiltere’den Merion Prys Jones konuşmasını sunum eşliğinde yaptı. Dil öğretimin önemini anlattı, örnekler verdi. İsveç’den Karina Vamlingn Adığeceye olan ilgisini anlatarak başladı konuşmasına. Adıge dilinin kendisine özgü yapısını örneklerle anlattı. Kaliforniya Üniversitesinden Ayla Applebaum’un da sunum eşliğinde yaptığı konuşması büyük ilgi gördü. Adıgece seslerin ilginç yapısını anlattı.
Aranın ardından 2. Oturuma geçildi.
Adıge Dili ve Kültürü konulu bu oturumda, Adıge Dili ve Kültürü başlıklı konusu ile Bırsır Batırbıy (Adıgey Cumhuriyeti Sosyal Araştırmalar Enstitüsü), Anayurtta Adıge Dili Eğitimi konusunda Murat Tabish (Kabardey Balkar Cumhuriyeti Sosyal Araştırmalar Enstitüsü), Türkiye’de Adıge Dilinin Konumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri konusunda Cahit Aslan (Çukurova Üniversitesi) ve Kaybetmekte Olduğumuz Eşsiz Hazine başlıklı konusuyla, Fahri Huvaj (Kabardey Balkar Cumhuriyeti Sosyal Araştırmalar Enstitüsü) birer konuşma yaptılar.
Daha sonra konuklar onuruna 19-21 saatleri arasında resepsiyon verildi. Resepsiyonda, Anavatandan davet edilen konuk sanatçı Angela Mumhıg ile Kültür Bakanlığı devlet sanatçısı Melhat Sezgin ve Azmi Bozkurt’un sunduğu müzik ziyafetinden sonra, derneklerde ders veren Anadil öğretmenlerine dilimize sundukları katkıdan dolayı teşekkür plaketi veridi. Ardından yapılan Çerkes düğünü ile gün sona erdi.
İlk gün ingilizce ve Rusça yapılan sunumlar için simültane tercüme hizmeti verildi. İkinci ve üçüncü gün sunum ve tartışmalarda tamamen Adıge dili kullanıldı.
Konuşmacılar ve ve konular ise özetle şöyle :
28 Eylül 2013, Cumartesi günü saat 09:00’da başlayan ilk oturumun konusu Dil Politikaları ve Adıge Dilinin Konumu idi. Oturum Başkanlığını Vacit Kadıoğlu’nun yapığı bu oturumda Wunatlokov Vyaçeslav (Kabardey Balkar), Murat Papşu (Türkiye), İbrahim Abaze (Kabardey Balkar), Yakup Temel (Türkiye), Ergün Yıldız (Kabardey Balkar) birer konuşma yaptılar.
Verilen aranın ardından Dil Eğitiminde Yöntemler konulu 2. oturuma geçildi.
Oturum Başkanlığını Zafer Sürer’in yaptığı bu bölümde ise sırasıyla Hatshuk Raya (Kabardey Balkar), Karden Musadin (Kabardey Balkar), Cevdet Soycan (Türkiye), Can Polat ve Rafet Tunçkılınç (Türkiye) sunumlarını gerçekleştirdiler.
3. oturumu Admiral Daşdemir yönetti. Wulf Köpke (Almanya) ve Yury Lander (Rusya Federasyonu)’ın konuşmaları yine ilgi ile dinlendi.
4. oturumun konusu Adıge Dili Eğitiminde Kullanılacak Materyallerdi. Erdoğan Boz’un yönettiği bu bölümde Tabish Murat (Kabardey Balkar), İlkay Karaduman (Türkiye), Yusuf Şen (Türkiye), Albek Abaza, Tülay Kuzu ve Hamit Yüksel (Türkiye) konuştular.
Adıge Dili Eğitimi: Yöntemler, Deneyimler, Öneriler konulu 5. Oturumun başkanlığını Cihan Candemir üstlendi. Bu bölümde konuşma yapanlar Mışe Mahmut Akın (Türkiye), Emel Bezek (Türkiye), İlhan Aydemir (Türkiye) ve Ali İhsan Tarı (Türkiye) oldu. Saat 19.30’da sona eren bu oturumla konferansın ikinci günü sona erdi.
Konferansın son günü 29 Eylül 2013, Pazar günü saat: 09:00’da başladı.
Cumartesi günü başlayan Adıge Dili Eğitimi: Yöntemler, Deneyimler, Öneriler konusu devam etti. Oturum Başkanlığını Yaşar Aslankaya’nın yaptığı bu bölümde de Adnan Gorkoj (İsrail), Ema Hadağatle ve Maya Apajıh (Ürdün), Bak Zera (Kabardey Balkar) ve Bekan Masiret (Kabardey Balkar) ilgi ile dinlenen sunumlarını gerçekleştirdiler.
Aynı konu ile devam eden 7. oturumun başkanı Cevdet Soycan oldu. Muhammad Yahya Hakouz ve Rozi Ahmed Bulad (Ürdün), Amşokue Hasanbiy (Kabardey Balkar), Haç’emıze Mire (Adıgey), Skhalakhova Susana (Adıgey), Kugotova Zarema (Kabardey Balkar) birer konuşma yaptılar.
Son olarak, Dil Politikaları ve Alfabe Çalışmaları üzerine 8. oturum gerçekleştirildi. Bu bölümde oturum başkanlığını yine Doğan Özden üstlendi ve Erdoğan Boz (Türkiye), Alaattin Bayram (Türkiye), Fahri Huvaj (Kabardey Balkar), Meşfeşü Necdet (Adıgey), Rasim Saygılı (Türkiye) konuyla ilgili sunumlarını yaptılar.
Tüm bu konuşmaların ardından 3 günlük konferansın değerlendirmesi yapıldı, çalışma grupları oluşturuldu, görevlendirmeler yapıldı.
kaffed.org.tr