Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı’nın bu ay ki kahvaltısı 4 Mayıs 2014 Pazar Günü vakıf salonunda gerçekleştirilecek. Her ay kahvaltı sonrası bir konuğu ağırlayan vakfın bu ay ki konuğu ise Prof. Dr. İra (Yarna) Basariya- Pha. Maykop tabletleri ile ilgili sunumunu kahvaltının ardından gerçekleştirecek olan İra Basaria konukların sorularını da cevaplandıracak.
Yer: Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı – Bahariye Cad. Yeğiner Sitesi. 1 Blok No: 37 Kadıköy / İstanbul
Tarih: 04.05.2014
Saat: 11.00
Not: Kahvaltı Giriş Bedeli: 20 tl, Öğrenci: 7 tl
İRA (YARNA) BASARİA-PHA
İ.V. Ankuab. İra (Yarna) Basaria-pha 1946 yılında Abhazya’nın Kutol köyünde doğdu. 3 yaşındayken ailesi Sohum’a taşındı, 1973 yılına kadar Sohum’da yaşadı.
Orta okulu Sohum’da Nestor Lakoba’nın adını taşıyan Dağlılar Okulun’da bitirdi. 1963 yılında Maksim Gorki’nin adını taşıyan Abhaz Devlet Öğretmen Enstitüsüne girdi. bu okuldan 1968 yılında mezun oldu. 1968’den 1972 yılına kadar Sohum’da çeşitli resmi kuruluşta çalıştı.
Eğitimini ilerletmek için Leningrad’a gitti. 2 yıl yüksek lisans için hazırlık yaparken çalışmalarına devam etti. 1975 yılında SSCB Bilimler Akademisi Dilbilim Bölümü’ne kabul edildi. Böylece Leningrad’da yüksek lisans yapmaya başladı. Burada kendisine bilim danışmanı olarak ünlü bilimadamı Dr. N. Marr’ın öğrencisi Georgi Feodoroviç Turçaninov gibi değerli bir bilim insanı rehberlik etti.
Tezini “Abhazya’nın Tarihsel Etnonimleri ve Toponimleri ile ilgili Araştırmalar” olarak hazırladı.
Rodoslu Apollon’un “Argonotlar”ından başlayıp 19.yüzyılın birinci yarısına kadar yayınlanan eserlerde yer alan yer adlarından söz etti. Kuteş, Akra, Kerç, Tukapse, Azars, Tam gibi pek çok yer adı ile Kaspi, Rıpş=Pış=ş, nıhüa/nıxa, rhüa=hü, t/tra=rta, psı/psa ile biten yer adları konusunda araştırmalar yaptı. Bu son eklerle biten yer adları, sülale adları hakkında yazılar yazdı. Apsırt, Aet, Kirka gibi etnonimler, Kerket Meot, Koraks, Kolh gibi isimler hakkında analizler, -la ile biten sülale ve boy adları hakkında incelemeler yaptı.
Abhazya’nın ilk Cumhurbaşkanı V.G. Ardzınba’nın teşviki ve tayini ile 1993 yılında Kafkas Dilleri bölümüne girdi. Orada 1999 yılına kadar çalıştı. 1999 yılı başında Rusya Devleti’nin Sosyal Bilimler Üniversitesi’ne girdi. 2010 yılına kadar bir çok seminer verdi ve dilbilim konferansına katıldı. Sosyo Linguistika, Psiko Linguistika, Rus dili ve ortak kültür, ortak dil gibi konular üzerinde çalıştı.
1989 yılında Moskova’da açılan “Abhaz Diliyle Pazar Okulu”nda her pazar öğretmenlik yaptı. Ayrıca o zamanlar Abhaz Temsilcisi olan İ.M. Axba’nın kurduğu “Nartaa-Nartlar” Derneğinin de yöneticisi oldu. Uzun yıllar Moskova’daki Abhaz çocuklara Abhazca öğretmekle görevli olan Yarna Basaria-pha Abhazlığın ve Abhaz dili ve edebiyatının yaşatılması konusunda olağanüstü bir çaba gösterdi. Bu okullara Abhazlar dışında da insanlar, üniversite öğrencileri gelmeye başladı, onlara da Abhazca öğretildi.
Dilbilim üzerine yaptığı önemli çalışmalar nedeniyle V.Ardzınba tarafından 3. derecede Şan ve Şöhret ödülüyle Axidz Apşa madalyasına layık görüldü.
SSCB dönemimin önemli mühendislerinden Doçent K.M Ankuab ile evli olan Yarna Basaria-pha 3 kız annesi ve 3 erkek torun sahibi. 5 Mayıs konserinde dinleyeceğimiz soprano Elena Ankuab’ın da annesi.