Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan topraklar, insanlık tarihinin en eski medeniyetlerini barındırmıştır. Günümüzde de bu çeşitliliğin izlerini açıkça görebilmekteyiz. Bu tarihsel/kültürel miras, sadece arkeolojik/mimari unsurları değil, yeradlarını da kapsamakta ve yeradları en az onlar kadar değer taşımaktadır.

İttihat ve Terakki Cemiyeti ile başlayıp, 1960’lara kadar devam eden, Türkçe olmayan yeradlarının Türkçeleştirilmesi hadisesi bu tarihi ve kültürel mirası ortadan kaldırmayı hedefleyen bir fecaat olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de binlerce yeradı Türkçe olmadığı gerekçesiyle değiştirilmiş, bunların yerine keyfi adlar verilmiştir. Son yıllardaki demokratik bir takım gelişmeler yeradlarının iadesini gündeme getirmiştir. Önce 2009’da Abdullah Gül’ün “Norşin” açıklaması ve son olarak da Recep Tayyip Erdoğan’ın Ekim ayı sonlarına doğru açıkladığı “Demokratikleşme Paketi” bu alandaki umutları yeşertmiştir.

Panelimiz, “Yeradları Sorunu” ile ilgili son politik gelişmeler ışığında bunların iadesinin nasıl mümkün kılınabileceği, bu konuda izlenecek yol ve önerileri tartışmak üzere düzenlenmektedir.

Panelistlerimizden Sevan Nişanyan, yeradları üzerine derlitoplu ilk inceleme diyebileceğimiz “Hayali Coğrafyalar: Cumhuriyet Döneminde Değişen Yeradları” adlı raporu hazırlamıştır (TESEV bünyesinde hazırlanan bu rapor yayınlanmıştır). Nişanyan, bu raporda, sadece durumu tespit etmekle kalmamış, aynı zamanda yeradlarının iadesi ile ilgili bazı öneriler de getirmiştir. Panelde, Nianyan, bu önerilerini ve yeradları sorununu son gelişmeler ışığında yeniden değerlendirecektir.

İkinci panelistimiz, Diyarbakır-Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş ise yeradlarının iadesi ile ilgili çalışmaları ve girişimleriyle tanınan sıradışı bir belediye başkanı olup, bizlere yer adlarının iadesiyle ilgili deneyimlerini, bürokrasinin tutumu, karşılaşılması muhtemel sorunların nasıl aşılabileceği gibi çeşitli konularda fikir ve önerilerini anlatacaktır.

Hem teorikte hem de pratikte aktivistleri ve ilgilileri bilgilendirmeyi amaçlayan bu panel “Yeradları Sorunu”nu etraflıca ele alarak bu soruna çözüm üretmeyi hedeflemektedir.

Panelde; Laz, Zaza, Kürt, Hemşinli, Trabzon Rumu, Gürcü, Süryani, Rum, Ermeni aktivistlerin bir araya gelerek, söz konusu ortak sorunları hakkında birlikte çözüm aramayı ve hareket etmeyi kolaylaştıracak bir çalışma grubu kurma fikri de dillendirilecektir.

Panel Programı:

14:00-14:10 Açılış

14:10-15:10 Sevan Nişanyan – Türkiye’de Değiştirilen Yeradları – İadesi İçi İzlenecek Yol ve Öneriler

15:10-15:30 Sorular

15:30-16:30 Abdullah Demirbaş- Yeradlarının İadesi Talebinde Deneyimler ve Son Politik Gelişmeler

16:30-16:45 Sorular

16:45-17-15 Ara

17:15-18:00 Forum ve Kapanış

Türkiye’de Değiştirilen Yeradları Sorunu ve İadesi İçin Öneri ve Deneyimler

30 Kasım 2013 Cumartesi 14.00 – 18.00

Geoaktif Kültür ve Aktivizm Merkezi