Uzmanlar, halkın tepkisine rağmen Dağıstanlı ünlü vaiz Nadir Ebu Halid hakkındaki adli soruşturmanın sona erdirilme olasılığının düşük olduğunu düşünüyor.
Dağıstanlı vaiz Nadir Ebu Halid (Nadir Medetov) için verilen ev hapsi kararı, ülkedeki yerleşmiş uygulamaya göre oldukça hafif. Tanınmış vaizin uzun süre gözaltında tutulması durumda oluşacak tepkilerden kaçınmak için alınan bu karar, uzmanlara göre, cezai kovuşturmanın sona erme olasılığına delalet etmiyor.
Nadir Ebu Halid 8 Ekimde gözaltına alındı. Mahaçkale’nin Kirov bölgesi emniyet müdürlüğü önünde halk Ebu Halid’in gözaltına alınma sebebinin öğrenmek için toplandı. Aynı günün akşamında vaizin evinde ve vaazlarını yayınlandığı Salyaf.ru sitesi ofisinde aramalar yapıldı.
10 Ekimde Mahaçkale Kirov mahkemesi, iddia makamının tutuklu yargılama talebini reddederek vaizin iki ay ev hapsinde tutulmasına karar verdi.
Dağıstanlı avukat Sapiyat Magomedova, Kavkazki Uzel’e “Eğer silahların kişilerin üzerinde bulunduğuna dair iki tanık varsa ve bu kayıtlara geçtiyse yargılama için yeterlidir. Savunmanın sözlü ifadesinin mahkeme için önemli olmayacaktır. Yüz olaydan ancak ikisinde, silahların arama yapan polisler tarafından gözaltına almak istedikleri kişinin üzerine bırakıldığı ispatlanabilir veya bulunan silahların kime ait olduğunun tespit edilemediği için adli soruşturma sona erebilir. Bu eyleme kalkışırken büyük bir tepki geleceğini biliyorlardı, ama bundan korkmadılar. Tepkiler, takibatın sona ermesi için bir temel oluşturmaz, hele de aksini isteyen siyasi güçler varsa” açıklamasında bulundu.
YouTube’de 9 Ekimde, Nadir Ebu Halid’in gözaltına alınma anını gösteren bir video yayınlandı. Videoda, polislerin beyaz bir otomobili kontrol ettikleri görülüyor. İlk önce şoförün yanında bulunan siyah montlu ve sakallı gencin açtığı bagajı kontrol ediyorlar. Daha sonra polis aracın içini kontrol ediyor, şoför de oraya bakıyor. Bunun ardından şoför polise bir şey söylemek istiyor, ancak polis şoförü araçtan uzaklaştırıyor, bir kaç polis de onu güç kullanarak gözaltına alıyor.
Video kaydını yorumlayan Magomedova “Videoyu internetten izledim. Operasyonun kanuna aykırı olduğu görülüyor. Ancak bu kaydın dikkate alınacağı konusunda endişelerim var, çünkü mahkemelerimizin çoğunlukla adil değil” dedi.
Magomedova sorgu hakimlerinin sadece silahların yasal arama ile bulunduğunu ispat etmekle kalmayıp, aynı zamanda silah ve mermilerin gözaltına alınan kişiye ait olduğu da ispatlamaları gerektiğini kaydetti. Magomedova’nın verdiği bilgiye göre bu tür suçlamalar altı ayla iki yıl arasında hapis cezasını öngörüyor.
Avukat Biyakay Magomedov ise Ebu Halid’e ev hapsi kararını şöyle değerlendirdi: “Bence bu kategorideki bir zanlıyla ilgili ev hapsi kararı saçmalık. Görülen o ki, gözaltına alınan kişinin toplumdaki etkisi oldukça büyük. Bu kararın Soruşturma Komitesi veya polisle birlikte alındığına eminin. Onlar uygun görmedikçe hakimler asla böyle bir karar almazlar”.
Avukat, davayla ilgili yerel ve federal siloviklerin (güvenlik ve istihbarat birimleri) çıkar çatışması ihtimalini zayıf görüyor: “Şu dönemde federal ve yerel silovikler arasında bu tür anlaşmazlıklar hiç yok. Yerel siloviklerin son zamanlarda etkisi o kadar düştü ki, davada federal kurumlar varsa hiç bir şekilde müdahil olmuyorlar”.
Gazeteci yazar Orhan Cemal, Nadir Ebu Halid’in gözaltına alınma şeklini ‘açık bir insan kaçırma’ olarak niteledi. Cemal, “Bu olay onun açısından çok daha acı olabilirdi. Yanmış cesedi herhangi bir yerde, bir aracın içinde bulunabilir, bir kişinin daha patlayıcı taşırken öldüğü açıklaması yapılabilirdi. Ancak ortadan kaybolması o kadar yankı uyandırdı ki, kaçıranlar, gözaltına aldıkları kişinin üzerinde silah bulunduğu şeklinde açıklama yaparak durumu yasallaştırmak zorunda kaldı” dedi. Gözaltı olayı ile ilgili tepkiler ortaya çıktığında, Orhan Cemal bu tepkilerin vaizin hayatını kurtardığını ifade etmişti.