Kırım’ın ilhakının ardından Kremlin’in Rus toplumunu askeri-yurtsever çizgide başarıyla seferber etmesi şu acı gerçeği teyit etti : Rus devleti ve ulusal kimliğinin temelinde hala düşman arayışı var. Son 20 yılda Rus toplumu yeni bir ulusal düşünce bulmayı ve yeni bir kapsayıcı sosyal ve normatif yapı inşa etmeyi beceremedi. Mevcut rejim iktidarını tehdir eden alternatifleri tasfiye etti. Kremlin’in gündemi belli : bireylerin yurttaşa dönüşme sürecini engellemek ve ulusu “poddanye” (devletin köleleri) statüsüne geri döndürmek.

Sosyal bağlar oluşturma ve birbiriyle iletişim kurma yetenek ve arzusunu kaybetmiş bireylerden oluşan atomize toplum –kum toplumu- kolayca manipüle edilebiliyor. Milyonlarca Rus Kırım’ın ilhakını, “Rus Dünyası” fikrini ve Ukrayna’da Rusça konuşan nüfusun desteklenmesi “ortak çıkar”, “ortak kader” ve “adalet” olarak algılayabiliyor. Ne var ki askeri-yurtsever dalganın Rusya’da işlevsel olabilmesi barışçıl olmasına, sokaktaki adamın hayatını tehdit etmemesine ve cüzdanına dokunmamasına bağlı.

Bu arada, Ukrayna’nın doğusundaki ilan edilmemiş askeri çatışma nihayet çirkin yüzünü gösterdi : düzinelerce Rus paralı askerinin naaşı tabutlar içinde sessizce memleketlerine getirilerek güvenlik servisi mensuplarının bakışları altında defnedildi. Askeri ve sivil makamlar “Kocanı (oğlunu) Ukrayna’ya biz göndermedik” diyerek acılı ailelere sırtlarını döndüler. Bu tavır kolayca açıklanabilir : Rusya halkı gerçek bir savaşa ve kan dökülmesine hazır olmadığı için yetkililer kayıpları gizliyorlar. Ne var ki halk kendine gelmeye başladı. Rahatsız edici gerçeklerle yüzleşildikçe Kırım sonrası coşku kayboluyor.

Ukrayna’nın güneydoğusunun ilhakı düşüncesi artık kitleler tarafından desteklenmiyor. Putin hala eleştirilmiyor. Ama halk yetkililer hakkında eskisi gibi kötümser : son Levada anketlerine göre deneklerin sadece % 12’si Rus makamlarının “dürüst” olduğuna ve % 22’si “iyi takım” oluşturduklarına inanıyor. Sadece % 11 resmi makamlarla sıradan yurttaşların çıkarlarının örtüştüğünü düşünüyor.

Kremlin devletin savunulacak ve itaat edilecek tek değer olduğunu kanıtlamak için savaş siyasetine başvurduğunda bile sadece % 47 devletin çıkarlarının bireyin çıkarlarından önde geldiğine inanıyor. Deneklerin % 39’una göre bireyin çıkarları daha önemli. Demek ki askeri-yurtsever ilacın etkisi geçmeye başlamış.

Kremlin kırılgan yapısının farkında ve şunu soruyor : şimdi ne yapmalı ? Düşmanla yeni bir muharebe mi ? Moskova ile Kiev arasında tırmanan gerilim Kremlin’in yeni bir askeri hamle (veya askeri müdahale) yapmaya hazırlandığını gösteriyor. Oysa Rus halkı bu bedeli hayatıyla ödemek istemiyor.

Lilia Shevtsova 

(C.M.Center Rusya İç Politika ve Siyasal Kurumlar Programı Kıdemli Ortağı’)

Kaynak: http://www.carnegie.ru/2014/06/25/how-long-russians-would-believe-in-fairy-tale/hefj

Çeviri : Dr. Ömer Aytek Kurmel

Cherkessia.net, 13 Ağustos 2014