Haber / Valery Dzutsev: Çerkesler Moskova’nın Etnik Ruslara Özel Muamele Uygulamasına Tepkili
10:30 26 July 2014

Karaçay-Çerkes Adiğe Khase başkanı Rusya makamlarını dış ülkelerde yaşayan soydaşlara yardım konusunda çifte standart uygulamakla suçladı. Muhammed Çerkesov Karaçay-Çerkes‘e Suriye’den sadece 30 civarında Çerkes mülteci yerleşmesine izin verilirken son aylarda Ukrayna’dan 350 sığınmacı kabul edildiğini söyledi. Çerkesov’a göre resmi makamlar Çerkes mültecilere hiçbir yardımda bulunmuyor ve Suriye’deki iç savaştan kaçanlara siyasi mülteci statüsü tanınmadığı için de Çerkes sığınmacılar mülteci statüsü alamıyor.

Çerkesov “Yukarıdan gelen emirlere uymak zorunda kalarak Ukraynalıları kabul etmiş olsalar da yetkililerin konukseverlik göstermesinden memnunum. Ama bu konukseverliğin samimiyetine inanmıyorum. Çünkü ev sahipleri konukları arasında seçim yapmamalı. Resmi makamlar gerçekten konuksever olsaydı kapılarını Suriyeli mültecilere de açarlardı. Bu sadece gösterişçilik. Eğer Suriyelilere yardım etmiyorlarsa, gerçek sebebi ne olursa olsun bari Ukraynalılara yardım etsinler” dedi. Aktivist Çerkeslerin Rus hükümetinin duyarsızlığına şaşırmadığı görüşünde. “Rusya’da herşeye her zaman tek kişi karar vermiştir. Devletin başındaki kişinin yüreği Çerkeslere karşı kararmış durumda. Bu tavrı hak edecek ne yaptığımızı bilmesem de Rusya’dan artık hiçbir beklentim yok” (politika09.com, 17 Temmuz)

19. yüzyıldaki Rus istilasından önce Çerkesler Karadeniz kıyısının ve Kuzey Kafkasya’nın batı ve orta bölgelerindeki çok geniş topraklarda yaşıyorlardı. Rus ordusu Çerkesleri sistematik olarak katletti, doğal yaşam ortamını tahrip etti ve hayatta kalanları Osmanlı İmparatorluğu topraklarına sürgün etti. Bunun sonucunda etnik Çerkes nüfusun çoğunluğu bugün Türkiye, Ürdün, Suriye, Almanya, ABD ve başka ülkeler olmak üzere anayurdu dışında yaşıyor. Bu yıl başında Soçi’de düzenlenen olimpiyat oyunları Çerkeslerin şikayetlerini dile getirmeleri ve ulusal bilinçlerini canlandırmak için fırsat oldu ; çünkü Rus istilasından önce Soçi’de büyük bir Çerkes nüfusun yurduydu. Suriyeli mülteciler krizi Çerkesler’in taleplerine aciliyet kazandırdı ; bu talepler anayurtta yaşayan Çerkesler’in dış ülkelerdeki soydaşlarıyla özgürce haberleşmelerini ve 19. yüzyıldaki Çerkes “soykırımının” tanınmasını ön görüyordu. Ne var ki Moskova’nın tepkisi suskunluk, inkar ve baskı oldu.

Bir Çerkes sitesine göre tek başına Adigey son günlerde 1.400 Ukraynalı sığınmacıyı kabul etti. Hükümet sığınmacıların temel ihtiyaçlarını karşılıyor. Rusya hükümeti tüm Kuzey Kafkasya’ya 1.500 Suriyeli Çerkes mültecinin giriş yapmasına izin verdi. Tahminen 15.000 Çerkes mülteci Suriye’yi terk ederek Ürdün ve Türkiye’ye sığındı. Rusya yasaları dönüş yapan soydaşların eşit hükümet yardımı almalarını öngörse de Moskova uygulamada “eşit” ve “az eşit” olmak üzere ayrımcılık yapıyor (circassiatimesenglish.blogspot.ru, 14 Temmuz). Dış ülkelerde yaşayan etnik Ruslar Moskova’dan bol yardım alırken, etnik Çerkesler bu uygulamanın dışında tutuluyor.

Rusya ayrımcılık yaparken ve Kuzey Kafkasya makamları buna seyirci kalırken, Çerkes mültecilere yardım etmek için bireyler harekete geçiyor. Eski Adigey Cumhurbaşkanı Hazret Sovmen Temmuz ayında Suriyeli Çerkes mültecilerle Adigey’e bağlı Tahtamukay bölgesinde bir araya geldi ve bölgeye yerleşmelerinin ilk adımı olarak kişi başına 3.000 dolar para yardımı yapacağına söz verdi. Sovmen bu zor zamanların insanların “gerçek Çerkes” olduklarını kanıtlamak için bir sınav olduğunu vurgulayarak bölgeye yatırım sözü verdi. Ayrıca “insanların acılarına duyarsız kalanlar” ifadesini kullanarak isim vermeden Adigey yetkililerini eleştirdi. (circassiatimesrussian.blogspot.co.il, 17 Temmuz).

Kuzey Kafkasya’da halk şu soruyu sormaya başlıyor : Ukraynalı sığınmacılar neden Rusya’nın az nüfusa sahip iç bölgeleri yerine zaten nüfus fazlası olan Kuzey Kafkasya’ya yerleştiriliyor ? Karaçay –Çerkesli aktivist Muhammed Çerkesov’a göre Moskova Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes ve Adigey’e dış ülkelerden gelecek Rus soydaşları yerleştirmeme kararı almıştı ; gerekçe bu bölgelerin

“nüfus yoğunluğunun yüksek” olmasıydı. Şimdi karar görmezden gelinerek Ukraynalı sığınmacılar bu bölgelere yerleştiriliyor. (politika09.com, 17 Temmuz)

Bu tespite göre Moskova Kuzey Kafkasya’da uygulamayı planladığı toplumsal mühendislik projesi için Ukrayna krizini kullanıyor (bakınız. Eurasia Daily Monitor, 7 Temmuz). Yani ayrılıkçı eğilimlerin ve ulusal kimliğin güçlü olmasıyla tanınan bir bölgede etnik Ruslar’ın sayısı artırılıyor. Ne var ki Ukraynalı etnik Rus sığınmacılarla Suriyeli Çerkes mülteciler arasında yapılan ayrımcılığın yarattığı öfke, Moskova’nın Kuzey Kafkasya’nın nüfus dengesini yapay olarak değiştirme çalışmasını gölgede bırakıyor.

Valery Dzutsev

Çeviri : Dr. Ömer Aytek Kurmel

Cherkessia.net, 25 Temmuz 2014

Yorumlar (1)
  1. Saim Tuc on said:

    Sayın Muhammed Çerkesov’un bu duyarlılığına şapka çıkarılması ve desteklenmesi lazım. Zorda olan insanlara sahip çıkmak Adıgelerin karekteristik vasfıdır ama, bunun kalıcı olmaması gerekir çünkü ülkenin demokrafik yapısına zararlıdır…

HABER / En Çok Okunanlar