Ukrayna’nın doğusundaki Slovyansk ve Kramatorsk şehirlerine tekrar Ukrayna bayrağını dalgalandırabilmek Kiev için büyük önem taşıyan bir hedefti. Ancak aynı zamanda bir o kadar da beklenmedik bir gelişme oldu.
Geçtiğimiz hafta Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko geniş kapsamlı askeri operasyonları tekrar başlattıklarını açıklamış ve çok geçmeden Ukrayna ordusunun ülkenin doğusunda ilerleme kaydettiği yönünde haberler gelmişti.
Ancak gelen haberlerin kaynağı hep Kiev üzerinden, tek taraflı biçimdeydi ve teyit edilemiyordu.
Buna rağmen Ukrayna ordusunun yavaş ama emin adımlarla ülkenin doğusunda ilerlediğini anlayabiliyorduk.
Sonra birden bire Cumartesi günü Rusya yanlısı ayrılıkçı militanlar kaleleri olarak bilinen Slovyansk ve Kramatorsk’taki üslerini terk etmeye başladılar. Oysa sadece 3 ay önce Rus yanlıları bu iki şehri çatışarak ele geçirmiş ve orduya karşı operasyonları da bu iki merkezden yürütmeye başlamıştı.
Şu anda kimsenin yanıt veremediği soru, yaşanan son gelişmelerin Ukrayna için bir dönüm noktası olup olmadığı.
Rusya yanlısı militanlar hâlâ sayıca güçlü. Ellerinde hâlâ yüksek miktarda silah ve mühimmat var. Ayrıca Doğu Ukrayna’nın önemli bir bölümünü kontrol etmeye devam ediyorlar. Kanlarının son damlasına kadar da savaşacaklarını söylüyorlar.
Ancak gelişmeler gösteriyor ki son günlerde güçleri sınırlanmış durumda.
Ayrılıkçılar savunmada
Özellikle Slovyansk’ın düşmesi, Rusya yanlısı militanlar için önemli bir darbe olabilir.
Her ne kadar ayrılıkçıların liderleri yaşananları ‘taktik geri çekilme’ olarak tanımlasa da önemli olan ‘ geri çekilme’ ifadesini kullanıyor olmaları.
Ülkedeki krizin başlamasından bu yana ilk kez isyancılar savunmaya geçmiş gibi gözüküyor. Hükümet güçleri ise, çatışmanın yönünü ve şeklini dikte eden tarafa dönüştü.
Yaşananları daha da önemli kılan şey, isyancıların geri çekilmeye gösterdiği gerekçeler.
Rusya yanlıları, Kiev’in yürüttüğü askeri operasyonlara karşı ‘yeterli sayıda asker ve mühimmat olmadığından’ geri çekilmek zorunda kaldıklarını belirtiyor.
Bölgedeki ayrılıkçı militanların lideri Igor Strelkov,”Ukrayna ordusunun bombardımanı o kadar yoğundu ki bölgede kalsak, bir haftada bilemediniz iki haftada hiç birimiz kurtulamazdık” diyor.
Strelkov, Rusya’nın söz verdiği askeri yardımı da geciktirdiğini belirtiyor ve “Rusya [ayrılıkçılara] yardım etmek istemiyor. Kendi halkımız ile birleşmemize yardım etmiyor. Son üç aydır hiç destek alamadığımızı itiraf etmek çok acı” diyor.
Ancak Ukrayna’da yaşananları takip edenler, ayrılıkçıkarın cephesinden gelen bu açıklamaların ‘dezenformasyon yayma’ çabası olabileceği konusunda da uyarıyor.
Kiev ve Batılı güçler, Rusya’nın Doğu Ukrayna’ya silah ve asker yardımı yapmaya devam ettiği görüşünde.
Rusya suskun
Yaşanan tüm gelişmelerin nasıl bir sonuca ulaşacağı ise Kremlin’in takınacağı tavra bağlı.
Moskova’nın aklından ne geçtiğini tahmin etmek de her zamanki gibi imkansıza yakın.
Rusya resmi olarak Ukrayna’daki ayrılıkçılara destek verdiği iddialarını kabul etmese de, Ukrayna’ya gidip çatışmalara katılan birçok Rus vatandaşı olduğu gerçeğini inkâr etmiyor.
Ancak Kremlin Ukrayna ordusunun son operasyonları karşısında alışılmadık düzeyde sessiz.
Bugüne kadar bu tür operasyonların ardından Rus yetkililerin kınama mesajlarını görmeye alışmıştık.
Ancak bu kez, sadece bir telefon ile ateşkesin yeniden tesis edilmesi istendi, bunun dışında da herhangi bir girişim yapılmadı.
Rusya’nın duruşu gelecek günlerde elbette değişebilir. Ayrılıkçılar da Dontesk ve Luhansk’ta güçlerini topladıktan sonra yeni bir saldırı başlatmak istiyor.
Slovyansk ve Kramatorsk’un Kiev güçleri tarafından ele geçirilmesinin ne kadar belirleyici olduğunu önümüzdeki günlerde anlayacağız.
Cumhurbaşkanı Poroşenko da bunun farkında ve halkına seslenirken “Şu an havai fişek atıp kutlama yapma zamanı değil” diyor.