Haber / Kabardey-Balkar,Rusya’da Başkanını Seçmesine İzin Verilmeyen Bölgeler Arasına Girdi
17:56 16 April 2014

Kabardey-Balkar parlamentosu 3 Nisan günü, cumhuriyette seçimlerin yapılmaması yönünde karar aldı. Böylece atamaların Rusya Cumhurbaşkanı tarafından yapılmasının önü açılmış oldu. İktidardaki Birleşik Rusya Partisi milletvekili Adalbi Shagoshev, Kommersant gazetesine verdiği demeçte halkı korumak için bu kararın alındığını söyledi. Milletvekiline göre “Kuzey Kafkasya’daki durum göz önüne alındığında bu uygun bir çözüm ; radikal güçlerin seçimler yoluyla durumdan yararlanmalarına engel olunacak” (http://kommersant.ru/doc/2444394). Başkanların atanmasına ilişkin yasanın Nisan ayı sonuna kadar yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Shagoshev, Kuzey Kafkasyalılar’ın kendi liderlerini seçmesine izin verilmediğini dolaylı olarak itiraf etmiş oluyor. Moskova yerel seçimlerde Kuzey Kafkasya’yı Rusya yasama sisteminin dışında tutuyor; çünkü güvenilir bulmadığı bölge halkını sıkı kontrol altında tutmak istiyor. Rusya merkezi hükümetinin Kuzey Kafkasya’ya yaklaşımı, klasik sömürgeciliğe giderek daha çok benziyor.

Kabardey-Balkar yedi Kuzey Kafkasya cumhuriyeti içinde başkanın seçim yoluyla belirlenmesine karşı çıkan beşinci cumhuriyet oluyor. Diğer cumhuriyetler Dağıstan, İnguşetya, Kuzey Osetya ve Karaçay-Çerkes’tir. Hileli 2011 Duma seçimlerini izleyen kitlesel protesto gösterilerinin ardından, başkanların halk tarafından seçilmesi uygulamasına 2012 yılında geri dönüldü. Ne var ki, bu sürpriz karardan sonra Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri başkanların halk tarafından seçilmesini istemediklerini açıkladılar. Resmi olarak bu istek kendilerinden gelse de, Moskova’nın aşırı baskı uyguladığı biliniyor. Bu baskı kendisini en fazla, atama kararına uzun süre direnen Dağıstan’da hissettirdi.

Kuzey Kafkasya’da bazı yerel bürokratların gücü ellerinde tutmak istemelerine karşın, Moskova bölgedeki siyasal gelişmeleri engellemekte kararlı tutumunu sürdürüyor. Kavkaz Uzel sitesi Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nin Rusya’da 2014 yılının Eylül ayında başkanlık seçimleri yapılacak bölgeler listesinde yer almadığını ortaya çıkardı. Site böylece, Rusya hükümetinin Kabardey-Balkar’da halkın siyasete katılımının önünü kesme girişimini afişe etti (http://kabardino-balkaria.kavkaz-uzel.ru/articles/240365/).

Kabardey-Balkar, başkanın atama yoluyla belirlenme sürecine henüz tam olarak geçmemesine rağmen resmi listeden çıkarılmıştı. Kabardey-Balkar ve diğer Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri ile ilgili olarak Moskova’nın aldığı karar eskiye dayanıyor gibi görünüyor. Bölgesel kukla yönetimler de bu kararları düşünmeden onaylıyor.

Kabardey-Balkar’da önceki başkan Arsen Kanokov’un yerine Aralık ayında yüksek rütbeli bir polis olan Yuri Kokov getirildi. Moskova Kanokov’un ikinci başkanlık dönemini tamamlamasına izin vermedi. Resmi kaynaklar Kanokov’un istifası hakkında suskun kalsa da, Moskova’nın hamlesi Soçi Olimpiyatı’nı işaret ediyor. Moskova’ya göre Kanokov, Rusya’nın Çerkes “soykırımını” tanımasını ve olimpiyat oyunlarının Soçi’den başka bir yere alınmasını talep eden Çerkes ulusal hareketinin üstesinden gelmede başarısız oldu.

Kırım etnik Ruslar’ın çoğunlukta olduğu bölgeler arasında başkanın seçimler yerine atama yoluyla belirlendiği tek yer olabilir. Komersant’a göre “Kırım Rusya Federasyonu içinde ‘Kafkasya Modeli’ni seçen ilk bölge olabilir. Ancak bu modelin Rusya’nın diğer bölgelerinde uygulanma ihtimali düşüktür” (http://kommersant.ru/doc/2444394).

Moskova’nın, Kuzey Kafkasya ve Kırım’da başkanların atanması üzerinde ısrar etmesi tesadüfi değil. Kremlin Kuzey Kafkasya ve Kırım’da halka güvenmiyor; dolayısıyla kendi başkanlarını seçmelerine izin vermek istemiyor. Bunun anlamı, halkoylamasında yüzde yüze yakın bir oranla Rusya Federasyonu’na bağlanmak istemiş Kırım’da Moskova halkın yapacağı tercihe güvenmiyor ve kendisinin istemediği bir adayı desteklemesinden endişe ediyor.

Atanmış başkanlar halk tarafından fazla benimsenmeyecekler ve cumhuriyetlerini denetimleri altında tutamayacaklar. Dağıstan’da haftalık bağımsız Çernovik gazetesi düzenlediği ankette halktan birkaç potansiyel başkan adayına puan vermesini istedi. Aralarında önceki başkan Magomedsalam Magomedov’un da bulunduğu birkaç tanınmış Dağıstanlı siyasetçi sıralamada yüksek puan aldılar. Gazete mevcut başkan Ramazan Abdulatipov’un anket sıralamasında nasıl bu kadar gerilerde kaldığını açıklamayarak “düşük sonuç” ifadesiyle duyurdu. Oysa uzmanlar onu cumhuriyetteki en etkili politikacı olarak görüyordu (http://chernovik.net/content/politika/narodnyy-prezident-dagestana-versiya-30-podvedyom-chertu).

Moskova bölgeleri “sadık” ve ”sadakatsiz” olarak sınıflandırarak Rusya Federasyonu içindeki çatlakları derinleştiriyor. Siyasal tercihlerinin giderek daha fazla etnik tasnife dayanması, Kremlin’in Rus olmayan bölgelerde modası geçmiş kolonyal yönetiminin meşruiyetini daha da zayıflatıyor.

Kaynak: http://www.jamestown.org/regions/thecaucasus/single/?tx_ttnews%5btt_news%5d=42200&tx_ttnews%5bbackPid%5d=639&cHash=d23188a67ff74a5450691353591672b2#.U01_k2CKDDd

Çeviri: Dr. Ömer Aytek Kurmel

Cherkessia.net, 15 Nisan 2014

Comments are closed.

HABER / En Çok Okunanlar