İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi 2013 yılı Marmara Bölgesi İnsan Hakları İhlalleri Raporu’nu şube binasında düzenledikleri basın toplantısıyla açıkladı.
Şube Başkanı Ümit Efe, Marmara Bölge Sorumlusu Meral Çıldır, Dernek Raportörü İhsan Çıldır ve Yönetim Kurulu üyesi Doğan Özkan 2013 yılında yaşanan hak ihlallerini, 2010 ve 2013 yılları arasındaki ihlallerin karşılaştırılmalı rakamlarını sundu.
2013 yılında ihlallerin yoğun olduğunu belirten raporda yaşam hakkından eğitim ve sağlık hakkına, seyahat özgürlüğünün engellenmesine; çalışma hakkında, barınma hakkına; barış içinde yaşama hakkından, cinsel yönelim özgürlüğüne; örgütlenme hakkından, inanç ve düşünce özgürlüğüne dek en temel insan haklarının yanı sıra hapishanelerde yaşanan hak ihlalleri ve insanlık dışı tecrit koşullarının dernekçe tespit edildiği belirtildi.
Talepler yinelendi
İHD İstanbul Şube Başkanı Ümit Efe 2013 hak ihlallerinin yoğun geçtiği bir yıl oldu derken buna rağmen hak ve özgürlük mücadelesi açısından da olumlu bir olduğuna dikkat çekti. Efe, ayrım yapmaksızın herkese insanca bir yaşam temini konusunda yönetenlere sorumluluklarını hatırlattı, toplumu insan hakları mücadelesine omuz vermeye çağırdı. İHD’nin talepleri ise şöyle sıralandı:
* Çocuk cezaevleri kapatılması,
* 163 hasta mahpusun serbest bırakılması,
* Barış sürecinin demokrasi ve halkların özgürlüğü açısından Kürt halkının geleceği garanti altına alınacak şekilde seyretmesi ve barış umutlarının zarar görmemesi,
* F tiplerinin kapatılması, işkence ve kötü muamelenin durdurulması,
* Kadına yönelik şiddetin, kadın cinayetlerinin son bulması,
* Türkiye’nin Uluslararası Kayıplar Sözleşmesi’ni imzalayarak toplu mezarları Minessota Protokolüne uygun olarak açılması, kayıp ailelerinin taleplerinin karşılanması,
* Tüm hak ihlallerinde yaşanan otoriter zihniyetin değişerek demokrasi ve haklara dayanan sistemin gelişmesi,
* Nefret suçlarının iktidar diliyle topluma yayılan algı olmaktan çıkarılması, ırkçılık ve ayrımcılığın kaldırılması,
* Eşit, demokratik, özgür eğitim,
* İş güvencesi, işçi sağlığı ve iş yasalarındaki yeni düzenlemelerin emekçilerin lehine olarak ele alınması.
Rakamlarla 2013 ihlalleri
İHD’nin raporuna göre 2013’te Marmara Bölgesi’nde yargısız infaz / resmi hata ve işkence sonucu/ kuşkulu ve gözaltında 36 kişi yaşamını yitirdi, 155 kişi yaralandı. 1924 kişi işkence ve kötü muameleye uğradı. İki bin kişi gözaltına alındı. 267 yayın kuruluşunun yayın organları toplatılır veya yasaklatılırken 33 kurum saldırı ve baskına uğradı. 2013’te Marmara Bölgesi’nde 12 web sitesine erişim engellendi veya yasaklandı.
Son dört yılın karşılaştırmalı ihlalleri
Raporda 2010 yılından itibaren Marmara Bölgesi’nde yaşanan ihlallere de yer verildi. Bu tabloya göre yargısız infaz / resmi hata ve işkence sonucu/ kuşkulu ve gözaltında ölümler, kadın cinayetleri, çatışma ve saldırılardaki ölümler, işkence ve kötü muamele, tutuklananlar, yasaklanan ve toplantılan yayın organları, baskın ve saldırıya uğrayan kurumla, engellenen veya yasaklanan web sitesi ile ifade özgürlüğü kapsamında açılan davalar verilen cezalarda artış olduğu görülüyor.
2010 yılında Marmara Bölgesi’nde yargısız infaz / resmi hata ve işkence sonucu/ kuşkulu ve gözaltında ölümler 2010 yılında 16 iken 2013 yılında bu sayı 36 olarak görülüyor. 2013 yılında gözaltında ölüm ve özel güvenlik görevlileri tarafından öldürülme yaşanmamışken özel güvenlik görevlileri 115 kişiyi yaraladı.
İşkence ve kötü muamelede 2012’ye göre üç katı bir artış görülüyor. 2012’de Marmara Bölgesi’nde 607 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kalmışken 2013’te bu sayı 1924’e yükseldi.