Korkarak konuşuyoruz Rusya hakkında. Bunun nedeni, Diasporadan gidip oraya yerleşmiş birkaç bin kişi değil sadece, orada kalmış küçücük azınlık ta zorluyor bizi.

Türkiye Ermenilerinin eski refleksleri içler acısıydı. Rumelihisarı’ nda oturduğumuz darbe yıllarında, pencere veya balkonlara asılan Türk bayraklarından bir bayram olduğunu anlardık da, bu evlerin Ermeni evleri olduğunu sonradan öğrendik. Sayısı onu geçmez. Kilisenin çanları her gün çalardı oysa.

Mahçupyan – Hrant Dink ve sonradan Rober Koptaş gibi genç kuşak, Özal sonrası bir durumdur. Mahçupyan Avrupa çapında entelektüel bir değer bu gün, Hrant ise katledildi ve başka bir acılı değere dönüştü.

Maykop merkezli yakın arkadaşlarımın, orada yürüyen düzene itiraz etmediklerini tahayyül bile edemiyorum ben. Onların edeple suskunluklarını sürdürmelerinin nedeni hayatlarını sorunsuz idame ettirme arzuları değil sadece. Başka bir şey; Bu yurt bizim, döndük yerleştik ve bütün sıkıntıları ile kabulümüzdür, gün olur Akdeniz olur umudu.

Ben ise bütün iplerini koparmış bir birey olarak konuşma özgürlüğüne sahip nadir kişilerden biriyim. Ne devletten geçiniyorum ne Rusya’ dan yada Amerika’ dan. Ne Çerkesler’ e bir borcum var nede eski siyasi geleneğime dair bir kamburum.

Özgürlüklerimi kısıtlayan nadir şeylerden biri yukarıda yazdığım ilk paragraf.

Rusya’ nın savunulacak hiçbir tarafı yok, ne eski – ne de yeni. Yeltsin’ in o kısa ara dönemi hariç.

Ben Çerkesya yöneticilerinin ruh halini anlamakta bir zorluk çekmiyorum. Wuzedepsovın fay demek istiyorlar – İyi geçinmek gerek. Bu mazlum yöneticilerin tavrı. Makul, anlaşılabilir bir durum.

Çerkesya’ nın başına Kadirov gibi keskin bir balta gelmedi henüz ama bu güne kadar gelenler de Çerkesleri manipüle etmeye yönelik idarecilerdi. İsteseler de istemeseler de.

Diasporanın orayı böyle anlaması gerektiğini düşünüyorum ben, gidenleri – yerlileri ve onları yönetenleri dâhil böyle anlamak gerek. Özgür değiller ve dolayısıyla karakolda alınmış ifadelere benziyor beyanları – ürkek.

Oraya gidip yerleşmiş olanlarında diasporayı suçlamaktan vazgeçip anlayışla yaklaşmaları gerekir meseleye.

Birbirimizi iterek kakarak olmaz bu.

Muhalefetin merkezine Çerkesya bütününü (halkı – yöneteni) koyarsak yanlış yaparız. Özgür olsalar ve aynı bugünkü kusurları işleseler tamamda, hiçbir yetkileri yok. Muhalefetin işaret ettiği yer Moskova olmalı çünkü esas kabahat orda. Çerkesyalılar susmalı Diaspora yapmalı bunu. Çerkesya’ ya yerleşenler, savunmaya kalkmamalı eleştirileri. Rusya’ yı kötülemek Çerkesyayı kötülemek anlamına gelmiyor çünkü, bunu bir anlamalılar.

Bunu çok iyi anlayan bir kesim var. Vakur bir sessizlik içindeler, bunu biliyorum.

Az bir istirahat edelim.

CARI.