Kürtler kibir yapmadan Kafkasya’ nın dramına baksınlar bir, federalizm demokrasisiz olursa ne oluyormuş diye.

Erhan Hapae 06 November 2013
FEDERALİZM ÜZERİNE

 

ABD, Almanya, İspanya Rusya; Federasyonla yönetilen ülkelere dört örnek.

 

İlk üçünde demokrasi var, sonuncusu diktatörlük. Demek ki federasyon olması demokrasi için yetmiyor. Federal bölgenin kendi kendini büyük oranda yönetmesi demokratik bir durum ama merkezin demokrat olması ve federal bölgenin de kendi içinde demokrat olması lazım. Yoksa federasyon tek başına demokrasiyi işaret etmiyor. Bakınız Kadirov’ un Çeçenya’ sı.

 

Çeçenya federal bir cumhuriyet ve Rusya Federasyonunun bir parçası. Ama Çeçenler mutlumu derseniz pek emin değilim. Kadirov Çeçen halkını Ruslara dövdürmüyor artık, bizzat kendi dövüyor. Eskiden Apo’ nun, şimdide Cemil Bayık’ ın hayali bu olsa gerek.

 

Bölgesel ihtiyaçların yerelden yönetilmesi talebidir bu bir açıdan, diğer yandan ise büyük coğrafyaların yerelden daha pratik yönetilebilmesi ya da azınlıkların yerel talepleri doğrultusunda merkezden ‘kısmi bağımsız’ bir yönetim şekli.

 

Bu demokratik bir durumdur.

 

Ancak başka bir durum daha var, bir federal bölge ‘ben kendi geçimimi kendim sağlarım’ diyebiliyorsa zaten özürlüğün büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Merkeze de bir şekilde vergi vermesi gerekecektir, merkezin harcamaları için. Federal yasalara uyarak, bölge halkı kendi seçtikleri tarafından yönetilir. Kendi özel bir dili varsa bu dille eğitim hakkı da buna dâhil.

 

Bu duruma İspanya örnek olarak gösterilebilir. Bask – Katalonya gibi özerk bölgeler hem dilleriyle eğitim yapıyor hem de kendi geçimlerini kendileri sağlıyor. Madrid’ e ikide bir avuç açmıyorlar yani. Katalanlar zaman zaman ayrılalım artık deseler de birlik sürüyor. Artık ayrılsalar da kıymeti harbiyesi yok gerçi, özgür ve zenginler.

 

Kabadey – Balkar Cumhuriyeti kendi kendini geçindiremiyor, Moskova’ ya hep muhtaç. Rusya gerçekten demokrat olsa Kaberdeyler belki kendilerini geçindirecek yolu bulacaklar ama orada piyasa değil esas olan, devlet hep müdahil. Üretime değil hazineyi soymaya dayanıyor zenginlik ve doğal olarak çok az bir bölüm bu soygundan istifade ediyor. Dil özgür hala evet de, eğitimde gitgide kısıtlamalar artıyor.

 

Geçimini Moskova’ ya borçluysan Moskova yönetir seni. Zaten öyle oluyor: Dünya Çerkes Birliği gibi küçücük bir dernek başkanını bile Putin atayıp – (seçtirmiş) oluyor.

 

Yarın bir Kürt özerk bölgesi kurulursa eğer (hiçbir itirazım olmaz bu arada) kendi geçimini nasıl sağlayacağının hesabını iyi yapmalı. Azsa az – çoksa çok. Parayı gönderin, gerisine karışmayın siz derse Ankara’ ya, bölgenin sonu Çeçenya’ ya döner. Hem Ankara derin bir şekilde yönetmeye devam eder bölgeyi hem de Kürt halkı, Çeçenler ne çekiyorsa onu çekmeye razı kalır.

 

Kürtler, ‘bu kadar uzun mücadeleden sonra olmaz öyle şey’ demesinler sakın, Çeçenlerin mücadelesi yüz elli yıldır sürüyor, üç sürgün yediler topyekûn ve ölü sayısı 6 misli.

 

Tavsiye edilecek bir durum değil yani.

 

İşin aslı ülkenin demokratikleşmesi ve federal bölgede de paralel bir demokrasinin gelişmesi. Kendi geçimini sağlama kabiliyetini geliştirmenin yolu da özgürlüklerdir diye düşünenlerdenim ben.

 

Kürtler kibir yapmadan Kafkasya’ nın dramına baksınlar bir, federalizm demokrasisiz olursa ne oluyormuş diye.

 

Can Nart, Aysel Tuğluk’un yazısını göndermiş yazıma, bunu da ona göndersin.

 

CARI.

 

Yorumlar (1)
  1. cumhur on said:

    Kürdistan’a dair bir söylev,özellikle federalizm, aşiret olgusuna değinmiyorsa havada kalmaktadır.